Đợi chờ không gian văn hóa đọc đô thị

Cuối tháng 3/2024, đoàn viên, thanh niên Chi đoàn Trung tâm Dịch vụ và Quản lý bến xe khách (Sở Giao thông vận tải) tổ chức khai trương “Tủ sách thanh niên” ở bến xe Đồng Hới. Anh Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Chi đoàn trung tâm cho biết, tháng 9/2023, chi đoàn triển khai thí điểm mô hình “Tủ sách thanh niên” ở bến xe TX. Ba Đồn với hơn 200 đầu sách và được hành khách yêu thích tìm đọc khi đợi xe.

Đặc biệt, nhiều thanh thiếu nhi chủ động đến đọc và mượn sách về nhà. Tiếp tục thực hiện mô hình, nhân Tháng Thanh niên năm 2024, chi đoàn khai trương tủ sách tại bến xe Đồng Hới với hơn 250 đầu sách. Chi đoàn kết hợp với Văn phòng thường trú Báo Thanh niên tại Quảng Bình để làm phong phú, đa dạng thêm đầu sách. Thời gian tới, mô hình sẽ tiếp tục lan tỏa đến bến xe Nam Lý (TP. Đồng Hới), bến xe Lệ Thủy…, góp phần mang lại không gian văn hóa đọc cho hành khách. Các đầu sách cũng sẽ được luân chuyển giữa các bến xe để hành khách có nhiều cơ hội tiếp cận sách.

Tuy mới mẻ, nhưng kỳ vọng “Tủ sách thanh niên” của Chi đoàn Trung tâm Dịch vụ và Quản lý bến xe khách sẽ mang lại không gian văn hóa đọc mới cho công chúng. Về lâu dài, chắc chắn sẽ cần có những đổi mới tích cực hơn để không gian thực sự hấp dẫn, mang lại hứng thú đọc sách cho hành khách. Đây cũng là nỗ lực đáng ghi nhận của trung tâm trong việc xây dựng các bến xe văn minh, thân thiện, an toàn, sạch đẹp, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách.Mới đây, quán cà phê sách Kiwi coffee bookstore chính thức đóng cửa, khép lại hành trình gần 5 năm nỗ lực đưa sách đến gần hơn với độc giả, nhất là những người trẻ. Anh Phạm Anh Tuấn (xã Lộc Ninh, TP. Đồng Hới), chủ nhân quán cà phê sách độc đáo này nuối tiếc chia sẻ, vì lý do khách quan về mặt bằng, nên quán đành đóng cửa và chuyển toàn bộ sách đến thị trấn Phong Nha (Bố Trạch).

Việc phải đóng cửa quán khiến anh trăn trở trong thời gian dài, bởi đây là công sức, tâm huyết của anh suốt mấy năm trời và quán dần tạo được thói quen đọc sách cho không ít bạn trẻ. Khách hàng thường xuyên của quán là các bạn học sinh THCS, THPT đến vừa đọc sách, vừa trao đổi học tập. Quán cũng tạo cơ hội tích điểm để khách hàng có thể mua cuốn sách yêu thích khi đủ điểm theo yêu cầu. Đây cũng là nơi ghi dấu nhiều kỷ niệm thanh xuân của không ít bạn trẻ thành phố.

Xây dựng thành công một quán cà phê sách không hề đơn giản, nhân lực và công sức phải gấp đôi, gấp ba so với quán cà phê thông thường. Về đầu sách, may mắn, anh có nhiều bạn bè ở các nhà xuất bản nên tập trung hơn 10.000 đầu sách với đa dạng thể loại. Rồi sau đó là việc phân loại, xếp sách mỗi ngày… Dẫu vậy, việc góp phần mang lại một không gian đọc sách ý nghĩa đã trở thành động lực để anh cùng đội ngũ nhân viên tiếp tục cố gắng hàng ngày. Hiện, toàn bộ sách được chuyển lên thị trấn Phong Nha và anh sẽ xây dựng một quán cà phê sách ở đây, kỳ vọng mang lại một không gian văn hóa đọc cho người dân và du khách ở vùng quê di sản.

Vậy là không gian văn hóa đọc của TP. Đồng Hới vốn ít ỏi nay lại càng thưa vắng. Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin TP. Đồng Hới Hoàng Thế Việt cho hay, hàng năm, bên cạnh triển khai Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam, thành phố tạo điều kiện cho các nhà xuất bản, doanh nghiệp mở hội chợ sách ở sân Trung tâm Văn hóa tỉnh (cũ). Kế hoạch dài hơi để xây dựng không gian văn hóa đọc trên địa bàn thành phố thì hiện vẫn chưa có.

Bên cạnh hệ thống các thư viện, nhà sách, TP. Đồng Hới vẫn thực sự đang thiếu một không gian văn hóa đọc đúng nghĩa, có thể kích thích đam mê và thói quen đọc sách trong cộng đồng! Đó không chỉ là lời trăn trở của một phụ huynh có con đam mê đọc sách, mà còn là trăn trở của không ít người yêu sách, mong muốn tìm tòi về sách. Nhiều ý kiến cho rằng, thời đại công nghệ số nên số lượng người yêu sách giảm hẳn, nhất là các bạn trẻ.

Tuy nhiên, theo như chia sẻ của anh Phạm Anh Tuấn, khi quán Kiwi coffee bookstore đóng cửa, nhiều bạn trẻ rất tiếc nuối và dành nhiều tình cảm trong những dòng lưu bút dành cho quán vào ngày mở cửa cuối cùng. Đặc biệt, hình ảnh cuối tuần, nhiều bạn trẻ tìm đến nhà sách để lựa chọn cuốn sách yêu thích, cho thấy sách vẫn còn chỗ đứng trong lòng độc giả, nhất là với người trẻ.

Về lâu dài, TP. Đồng Hới vẫn rất cần có những kế hoạch thí điểm triển khai không gian văn hóa đọc trong cộng đồng, đó không chỉ là nâng cấp hệ thống thư viện về chất lượng và số lượng hay tạo một số điểm không gian đọc sách, mà đòi hỏi một chiến lược phát triển không gian công cộng phục vụ văn hóa đọc hiệu quả và bền vững. Qua đó, không gian văn hóa đọc, như đường sách chẳng hạn, có thể trở thành một “điểm hẹn” văn hóa nghệ thuật ý nghĩa, thu hút cả người dân địa phương và du khách nếu biết khai thác đúng hướng.