Đắk Nông phát triển nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số

Chú trọng phát triển đảng viên DTTS

Ngay từ khi tái lập tỉnh, công tác phát triển đảng viên DTTS luôn được Tỉnh ủy Đắk Nông quan tâm. Năm 2004, Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết 02-NQ/TU “Về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị gắn với xây dựng thôn, buôn, bon, tổ dân phố vững mạnh toàn diện”. Đến năm 2006, Tỉnh ủy tiếp tục ban hành nghị quyết chuyên đề về công tác cán bộ DTTS.

Các tổ chức cơ sở đảng trên địa bàn tỉnh Đắk Nông luôn quan tâm đến công tác phát triển đảng viên trong vùng đồng bào DTTS, xem đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, then chốt của công tác xây dựng Đảng. Cấp ủy các cấp tạo điều kiện để quần chúng ưu tú phấn đấu, rèn luyện, sớm đứng vào hàng ngũ của Đảng. Tỉnh ủy ban hành nhiều nghị quyết về phát triển đảng viên vùng đồng bào DTTS, cán bộ DTTS. Nhờ đó, công tác phát triển đảng ở vùng đồng bào DTTS có những chuyển biến rõ nét.

Đến nay, công tác phát triển đảng ở vùng đồng bào DTTS tăng về số lượng và bảo đảm chất lượng. Đầu năm 2004, toàn Đảng bộ tỉnh có 5.241 đảng viên, trong đó có 938 đảng viên là người DTTS. Đến tháng 12/2023, số đảng viên toàn tỉnh nâng lên trên 27.600 đồng chí, trong đó có trên 4.370 đảng viên là người DTTS. Nhiều đảng viên DTTS được giao các chức vụ quan trọng trong Đảng, cơ quan chính quyền.

Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ DTTS trong hệ thống chính trị

Bên cạnh công tác phát triển đảng viên, Tỉnh ủy Đắk Nông và các cấp ủy trực thuộc luôn quan tâm ban hành nhiều nghị quyết, kết luận, chỉ thị, đề án… nhằm xây dựng, củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ DTTS trong hệ thống chính trị. Cụ thể, Nghị quyết số 05-NĐ/TU ngày 10/8/2011 của Tỉnh ủy về phát triển nguồn nhân lực tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2015, định hướng 2020; Đề án số 03-ĐA/TU ngày 19/8/2021 về tạo nguồn đội ngũ cán bộ nữ, cán bộ trẻ, cán bộ người DTTS thuộc diện Ban thường vụ tỉnh ủy quản lý từ nay đến năm 2030, định hướng đến năm 2035; Nghị Quyết số 07-NĐ/TU ngày 24/7/2006 của Tỉnh ủy về công tác DTTS giai đoạn 2006 - 2010 và định hướng đến năm 2020; Quyết định 1870/QĐ-UBND tỉnh Đắk Nông về đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các DTTS giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030…

Quá trình tuyển dụng, Đắk Nông luôn có chính sách ưu tiên đối với cán bộ là người DTTS. Từ năm 2020 đến tháng 6/2023, toàn tỉnh tuyển dụng 200 cán bộ, công chức, trong đó có 32 người DTTS (chiếm 16%); tuyển dụng 532 viên chức, trong đó có 71 người DTTS (chiếm 13,34%).

Căn cứ vào quy hoạch cán bộ và yêu cầu tình hình cụ thể của cơ quan, đơn vị, địa phương, các cấp ủy trên địa bàn tỉnh chủ động xây dựng kế hoạch luân chuyển, tạo điều kiện cho cán bộ người DTTS phát huy năng lực, sở trường. Cán bộ người DTTS được bố trí công tác phù hợp với trình độ, chuyên môn, phát huy năng lực, sở trường.

Theo đó, UBND tỉnh Đắk Nông chỉ đạo các sở ban ngành, các đơn vị trực thuộc và UBND các huyện, thành phố chú trọng tuyển dụng người DTTS vào các vị trí còn thiếu của cơ quan, đơn vị. Các cấp xây dựng và thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, lý luận chính trị cho cán bộ, công chức, viên chức (CB, CC, VC) là người DTTS. Đồng thời tập trung thực hiện ngay việc quy hoạch để tạo nguồn cán bộ là người DTTS, nhất là cấp cơ sở.

Thực hiện Đề án phát triển đội ngũ CB, CC, VC người DTTS trên địa bàn tỉnh trong thời kỳ mới, Đắk Nông xác định rõ số lượng CB, CC, VC người DTTS trong hệ thống chính trị theo từng giai đoạn cụ thể, bảo đảm hài hòa trong công tác cán bộ, phù hợp với thực tiễn. Công tác quy hoạch cán bộ là người DTTS luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm, thường xuyên bổ sung. Công tác quy hoạch được thực hiện liên thông giữa tỉnh và huyện, huyện và xã, giữa các cơ quan, đơn vị... Để thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ DTTS, các cấp ủy, chính quyền chú trọng làm tốt công tác quy hoạch dự báo nguồn cán bộ DTTS. Từ đó có chính sách đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng hợp lý. Nội dung đào tạo gắn với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của vùng đồng bào DTTS nơi cán bộ công tác.

Đến nay, CB, CC, VC người DTTS cấp tỉnh là 285 người, cấp huyện 1.085 và cấp xã 229 người; chiếm trên 10% tổng số CB, CC, VC. Từ khi thành lập tỉnh đến nay, Tỉnh ủy Đắk Nông đã cử 324 CB, CC, VC đi tạo nguồn cán bộ, trong đó có 51 CB, CC, VC là người DTTS; chiếm tỉ lệ 15,71% trong tổng số cán bộ nguồn. Hiện nay, cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý có 371 trường hợp, trong đó có 21 trường hợp là người DTTS, chiếm 5,6%. Cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ các huyện ủy, thành ủy quản lý có 1.794 trường hợp, trong đó có 168 trường hợp là người DTTS, chiếm 9,36%.

Hằng năm, CB, CC, VC được bồi dưỡng nghiệp vụ có liên quan lĩnh vực công tác. Hiện nay, 100% công chức người DTTS có trình độ từ trung cấp trở lên; 80% công chức và 60% cán bộ người DTTS có trình độ đại học. 100% đạt chuẩn về văn hóa và chuyên môn theo quy định. Hơn 110 CB, CC người DTTS cấp xã giữ chức danh lãnh đạo, quản lý và trưởng các đoàn thể ở cấp xã…

Đề án số 03 về tạo nguồn cán bộ nữ, trẻ, DTTS đến năm 2030 và định hướng đến 2035 tạo động lực để cán bộ trẻ, nữ, DTTS phát huy phẩm chất, năng lực, sở trường, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao trong tình hình mới. Theo đó, cán bộ trẻ, nữ, DTTS được học tập, khẳng định năng lực như xây dựng cơ chế chính sách đặc thù phù hợp với địa phương, nhất là trong thi cử.

Tổng số cán bộ giới thiệu tạo nguồn trẻ, nữ, DTTS thuộc Đề án số 03 gồm 295 người/319 lượt người. Đối với cán bộ trẻ có 113 lượt người; cán bộ nữ có 153 lượt người và cán bộ người DTTS có 53 lượt người. Đề án số 03 của Tỉnh ủy đặt mục tiêu, giai đoạn 2021-2025, tỷ lệ cán bộ người DTTS giữ các chức danh thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đạt từ 10% trở lên; cán bộ người DTTS tham gia cấp ủy viên cấp tỉnh đạt từ 10% trở lên với cơ cấu dân tộc phù hợp và có cán bộ người DTTS tham gia Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Xây dựng lực lượng cốt cán trong vùng đồng bào DTTS

Qua 10 năm thực hiện Đề án 05-ĐA/TU ngày 15/11/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về xây dựng lực lượng cốt cán trong vùng đồng bào DTTS, Đắk Nông đã xây dựng được 481 cốt cán/71 xã, phường, thị trấn/713 đơn vị cấp thôn...

Họ là già làng, nghệ nhân, đảng viên, chức sắc, doanh nhân, trưởng bon, buôn, bản…. luôn giữ vai trò đầu tàu trong các hoạt động ở địa phương. Họ còn tích cực duy trì phong tục tập quán tốt đẹp, thúc đẩy phát triển sản xuất, giải quyết mối quan hệ trong cộng đồng và với các cơ quan trong hệ thống chính trị, bộ máy Nhà nước ở địa phương.

Những “hạt nhân” đoàn kết này làm nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS. Đặc biệt, các phong trào thi đua yêu nước được các tầng lớp Nhân dân hưởng ứng tích cực nhờ có sự chung tay vận động từ lực lượng cốt cán và người có uy tín. Trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, lực lượng cốt cán tích cực phối hợp tham mưu thực hiện tốt nhiều chính sách phù hợp với tình hình thực tiễn ở cơ sở. Công tác này góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng đồng bào DTTS.

Gần 20 năm qua, lực lượng cốt cán kịp thời nắm bắt tình hình, cung cấp nhiều thông tin có giá trị từ cơ sở cho các ngành chức năng và chính quyền địa phương. Họ tham gia vận động hòa giải, giải quyết được gần 600 vụ việc mâu thuẫn trong Nhân dân. Đồng thời, đội ngũ cốt cán cũng đã vận động Nhân dân đóng góp hơn 11,4 tỷ đồng, hàng chục ngàn ngày công, làm mới và sửa chữa hơn 102km đường giao thông, hơn 7,97km kênh mương nội đồng, hiến trên 37,5ha đất làm công trình công cộng...

Nâng cao chất lượng giáo dục học sinh DTTS

20 năm qua, với mục tiêu đáp ứng nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao của tỉnh về trước mắt và lâu dài, Đắk Nông cụ thể hóa việc quan tâm nâng cao chất lượng giáo dục vùng DTTS bằng các chính sách nghị quyết.

Cụ thể như Nghị quyết về nâng cao chất lượng giáo dục học sinh DTTS giai đoạn 2013 - 2016; Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng DTTS giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2025”; Nghị quyết số 31/2016/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về hỗ trợ kinh phí học tập và cấp sách vở, đồ dùng học tập cho học sinh, sinh viên DTTS thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo ( (kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 31/2016/NQ-HĐND đến hết năm học 2021-2022 tại Nghị quyết số 13/2020/NQ-HĐND ngày 11/12/2020 của HĐND tỉnh); chính sách thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông ban hành theo Nghị quyết số 11/2022/NQ-HĐND ngày 14/12/2022 của HĐND tỉnh; trong đó, có chính sách hỗ trợ về giáo dục áp dụng từ học kỳ II năm học 2022-2023 đến hết năm học 2025-2026;…

Theo đó, trẻ mẫu giáo và học sinh phổ thông, học viên tại các cơ sở giáo dục thường xuyên theo chương trình giáo dục phổ thông là người DTTS thuộc hộ cận nghèo sẽ được hỗ trợ trong suốt 9 tháng học, với mức 150.000 đồng/tháng. Nhằm hỗ trợ một phần kinh phí cho học sinh, sinh viên DTTS, tỉnh Đắk Nông ban hành chính sách hỗ trợ kinh phí học tập giai đoạn 2004 - 2009, giai đoạn 2010 - 2016 và giai đoạn 2016 - 2021. Đến nay, đã cấp hỗ trợ cho gần 58.000 lượt học sinh, sinh viên DTTS với tổng kinh phí 30 tỷ đồng; gần 175.000 lượt học sinh thuộc diện nêu trên được hỗ trợ sách giáo khoa, vở viết mỗi đầu năm học mới với tổng kinh phí gần 74 tỷ đồng…

Kết quả cho thấy, số lượng cũng như chất lượng học sinh là người DTTS ngày càng được nâng lên. Tính đến năm học 2023-2024, Đắk Nông có 359 cơ sở giáo dục. Toàn tỉnh có 7 trường PTDTNT THCS-THPT cấp huyện và 1 trường THPT DTNT cấp tỉnh với 1.823 học sinh. Học sinh DTTS có hơn 60.700 em, chiếm tỷ lệ hơn 32% học sinh toàn tỉnh. Tăng hơn 26.200 học sinh DTTS so với năm học 2011 – 2012.

Tỷ lệ học sinh DTTS nhập học đúng độ tuổi tiểu học đạt 95%. Người DTTS hoàn thành chương trình tiểu học đạt trên 96%. Hầu hết trẻ em 5 tuổi hoàn thành chương trình mầm non đều có khả năng dùng tiếng Việt lưu loát và rõ ràng hơn. Có trên 40% tổng số trẻ DTTS 4 tuổi toàn tỉnh có thể giao tiếp tốt bằng tiếng Việt. Cấp tiểu học, có trên 92% học sinh DTTS đạt kết quả học tập được lên lớp. Có 29,57% học sinh DTTS cấp THCS đạt kết quả học tập từ khá, giỏi (tỷ lệ chung toàn tỉnh 47,15%) và cấp THPT có 31,51% học sinh DTTS đạt kết quả học tập khá, giỏi (tỷ lệ chung toàn tỉnh là trên 42%). Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023 có 7/8 trường DTNT có tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT đạt 100%. Kết quả học tập của học sinh các trường PTDTNT từ trung bình trở lên, ngang bằng với tỷ lệ chung của học sinh toàn tỉnh.

Học sinh cử tuyển ngày càng được quan tâm. Thực hiện chính sách liên quan đến công tác cử tuyển và đào tạo nhân lực y tế theo quy định tại Nghị định số 134/2006/NĐ-CP và Quyết định số 1544/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Đắk Nông đã cử tuyển đào tạo được 614 học sinh (cử tuyển 440; đào tạo nhân lực y tế 119; đào tạo theo địa chỉ sử dụng 55). Đến nay đã phân công bố trí sử dụng được 304 sinh viên cử tuyển sau khi tốt nghiệp ra trường. Song song đó, công tác đào tạo nghề làm cho đồng bào DTTS được tăng cường. Hàng năm, các ngành chức năng, địa phương đã tổ chức đào tạo nghề theo nhu cầu cho hàng ngàn lao động người DTTS. Qua đó, giúp nâng cao tay nghề, giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương…