Múa sênh tiền dân tộc Mông

Múa sênh tiền của các thiếu nữ trong chương trình “Tết Mông xuống phố 2017”

Đạo cụ chính trong điệu múa sênh tiền của đồng bào Mông chính là cây gậy. Gậy sênh tiền khi nhìn thì trông rất đơn giản, nhưng để làm ra được một cây gậy đòi hỏi người làm phải thật sự khéo léo, tỉ mỉ.

Gậy sênh tiền được sử dụng trong điệu múa này là đoạn trúc hoặc tre, dài 1- 1,2m được chia làm 4 khấu, trong đó 3 khấu được đục lỗ ở giữa để xâu đồng xu vào nhằm tạo ra âm thanh. Khấu còn lại nằm ở khúc thứ 2 không đục lỗ để người múa cầm.

Trong mỗi một khấu đục lỗ lại được chia làm 4 dãy đồng xu, mỗi dãy có từ 4-6 đồng xu hợp lại. Ở hai đầu chiếc gậy được buộc một chùm dây nhiều màu sắc. Hai chùm dây này là điểm nhấn để tạo sự mềm mại và uyển chuyển cho người múa.

Khi múa, người chơi cầm cây tiền vừa múa, vừa di chuyển với các động tác khéo léo để cây gậy chạm nhẹ vào cơ thể như tay, chân, vai, bàn chân để cho các đồng xu tạo ra thứ âm thanh vui nhộn và kỳ bí. Có thể kết hợp thêm các nhạc cụ khác như trống, chiêng nhưng cũng có thể không cần bởi âm thanh từ cây gậy sênh tiền đã đủ tạo nên không khí vui nhộn.

Múa sênh tiền thường có từ bốn đến tám nam, nữ kết hợp, hoặc là múa đôi. Các đôi trai gái biểu diễn các động tác lên xuống, xoay người nhịp nhàng trong sự cổ vũ nhiệt tình của bà con dân bản. Giữa những bãi đất trống hay tại một góc chợ phiên, điệu múa sênh tiền như gắn kết mọi người gần nhau hơn.

Múa gậy sênh tiền của các cô gái xinh đẹp

Nhìn điệu múa sênh tiền có vẻ đơn giản nhưng nó lại ẩn chứa những thế võ cổ truyền của người Mông. Đó là những động tác xoay người, đá chân mà thoạt nhìn, người xem có thể nghĩ đơn giản là múa. Vì thế xưa kia, những người biết múa gậy sênh tiền đều là những người biết võ và có thể trở thành chiến binh khi cần thiết.

Trước đây, điệu múa sênh tiền được người Mông biểu diễn trong các lễ cúng. Tuy nhiên, theo thời gian, cùng với sự giao lưu và phát triển của văn hóa ngày nay, điệu múa sênh tiền đã được cải biên sao cho phù hợp hơn để biểu diễn trong các lễ hội, hội diễn văn nghệ… Múa sênh tiền có nhiều bài, nhưng các bài đều từ 10 nhịp cơ bản mà phát triển ra. Điệu múa dành cho cả nam và nữ, không phân biệt lứa tuổi, nhưng thường thì thanh niên múa nhiều hơn. Với đôi tay khéo léo của chàng trai, cô gái Mông, những đồng tiền cổ xoay tít phát ra tiếng kêu với cường độ lớn, thể hiện niềm phấn khởi tưng bừng.

Có thể nói, văn hóa người Mông rất đặc sắc, phong phú và múa sênh tiền và cây gậy sênh tiền là một đặc trưng, điệu múa truyền thống này mang ý nghĩa rất lớn trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Mông. Hiện nay, điệu múa đặc sắc này vẫn đang được gìn giữ, phát triển để lưu truyền cho thế hệ sau.