Tỉnh Quảng Ninh và TP. Hải Phòng là 2 địa phương giáp ranh, nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, có nhiều điểm chung, sở hữu tiềm năng, lợi thế tương hỗ. Những năm qua, Bộ đội biên phòng của hai địa phương này đã có nhiều hoạt động hiệu quả trong việc tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước và nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới, biển đảo, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.
Tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở
Tỉnh Quảng Ninh nằm ở khu vực biên giới Đông Bắc của Tổ quốc, có đường biên giới bộ, trên biển dài tiếp giáp với Trung Quốc, địa bàn biên phòng gồm 82 xã, phường, thị trấn biên giới, vùng biển thuộc 10 huyện, thị xã, thành phố, với hàng vạn nhân khẩu sinh sống… Với vị trí địa lý đặc thù, Quảng Ninh được xác định là địa bàn chiến lược về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước.
Bộ đội Biên phòng (BĐBP) thành phố Hải Phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền vùng biển, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới biển của thành phố với chiều dài bờ biển là 126 km, diện tích khoảng 4.000km2. Khu vực biên giới biển có 8 quận, huyện, 29 xã, phường, thị trấn cùng nhiều khu kinh tế, khu công nghiệp, du lịch trọng điểm của thành phố và khu vực. Để góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, thời gian qua, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Ninh và TP. Hải Phòng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị thực hiện tốt công tác vận động quần chúng; tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước và nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới, biển đảo; tham gia củng cố, xây dựng cơ sở chính trị, phát triển kinh tế- xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh ở các xã, phường, thị trấn biên giới, biển, đảo vững mạnh, tạo ra sự chuyển biến toàn diện trên nhiều lĩnh vực, nâng cao đời sống của đồng bào các dân tộc trên biên giới, biển, đảo.
Thời gian qua, BĐBP Quảng Ninh, Hải Phòng đã phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”; tuyên truyền bà con nhân dân các thôn bản xây dựng nếp sống văn minh, chống các hủ tục lạc hậu, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. BĐBP hai địa phương đều chủ động phối hợp với các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương xây dựng các kế hoạch, chương trình vận động các cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân hướng về biên giới, biển đảo, tạo ra phong trào quần chúng sâu rộng tham gia phát triển kinh tế - xã hội, củng cố Quốc phòng - An ninh ở khu vực biên giới, biển đảo của địa phương.
Theo đó, BĐBP Quảng Ninh đã chỉ đạo các đơn vị làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương củng cố, xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, góp phần quan trọng xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, được cấp ủy, chính quyền địa phương ghi nhận đánh giá cao. BĐBP Quảng Ninh tiếp tục duy trì 24 cán bộ Biên phòng tham gia giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy xã (hiện nay có 20 đồng chí, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy đang tiếp tục điều chỉnh bổ xung 04 đồng chí). Có 05 đồng chí là Đồn trưởng và Chính trị viên các đồn Biên phòng tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, thành phố biên giới nhiệm kỳ 2021 – 2025. Các đồn đã giới thiệu 95 đồng chí đảng viên là BĐBP tham gia sinh hoạt chi bộ thôn, bản, khu phố khu vực biên giới, khu vực biên giới, biển đảo; 358 đồng chí cán bộ, đảng viên được phân công phụ trách 1.490 hộ gia đình ở khu vực biên giới, biển đảo; 03 đồng chí tham gia HĐND cấp xã, phường.
Các đồn Biên phòng Quảng Ninh thực hiện tốt các nội dung đăng ký nhận giúp đỡ, xây dựng thôn, bản, khu dân cư biên giới, biển đảo vững mạnh tiêu biểu và Phong trào thi đua “Dân vận khéo”; chú trọng triển khai hỗ trợ vật nuôi, cây giống và nâng cao nhận thức trong Nhân dân về ăn, ở hợp vệ sinh, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế, hộ gia đình; tích cực tham gia chương trình xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh, kiểu mẫu…. Ở mỗi Đồn Biên phòng của tỉnh Quảng Ninh hay TP. Hải Phòng đều tùy thuộc vào tình hình, điều kiện của địa phương mà xây dựng các chương trình hành động phù hợp, hiệu quả, hỗ trợ cho địa phương nơi đóng quân.
Điển hình như Đồn Biên phòng 19 đóng quân tại xã Quảng Đức, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh quản lý gồm 11 xã, thị trấn thuộc 2 huyện Hải Hà và Đầm Hà, trong số đó có 2 xã biên giới là Quảng Sơn, Quảng Đức. Để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong điều kiện mới, Đồn Biên phòng Quảng Đức đã đoàn kết, gắn bó chặt chẽ với đồng bào các dân tộc trên địa bàn 2 xã biên giới huyện Hải Hà thông qua việc xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở; giúp đỡ nhân dân và địa phương phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; huy động sức mạnh tổng hợp trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Đóng quân tại xã vùng cao biên giới dân tộc ít người, trình độ dân trí còn thấp, kinh tế lạc hậu… nên nhiệm vụ bảo đảm xây dựng địa bàn có nền an ninh chính trị vững mạnh, kinh tế -xã hội phát triển thực sự là một thách thức lớn cho cấp uỷ chỉ huy Đồn Biên phòng Quảng Đức. Trước thực tế đó, Đơn vị đã tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương trong việc xây dựng và củng cố tổ chức cơ sở Đảng, chính quyền vững mạnh, cũng là giúp các tổ chức quần chúng phát huy được thế mạnh chức năng nhiệm vụ hoạt động công tác của mình.
Thực hiện quy định từ cấp trên đồng thời căn cứ vào thực tế của đơn vị, Đồn đã lựa chọn, giới thiệu tăng cường cán bộ cho 2 xã biên giới là Quảng Sơn và Quảng Đức và được tín nhiệm bầu, chỉ định giữ các chức danh Phó bí thư Đảng ủy xã (Quảng Sơn, Quảng Đức, Cái Chiên). Thực hiện Chỉ thị số 681-CT/ĐU của Đảng ủy BĐBP “Về việc phân công đảng viên Đồn Biên phòng phụ trách các hộ gia đình ở khu vực biên giới”, Đồn Biên phòng Quảng Đức đã phân công 28 đảng viên đơn vị phụ trách 148 hộ gia đình ở 2 xã Quảng Sơn và Quảng Đức. Đội ngũ đảng viên Đồn Biên phòng Quảng Đức được phân công phụ trách các hộ gia đình khu vực biên giới đã tích cực “ba bám, bốn cùng”. Đó là: Bám đơn vị, bám địa bàn, bám chủ trương, chính sách; Cùng ăn, cùng ở, cùng làm và cùng nói tiếng đồng bào) với nhân dân trên địa bàn.
Xây dựng “thế trận biên phòng toàn dân”, Đơn vị cùng địa phương tập trung xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, bố trí các cụm dân cư đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới. Song hành và hỗ trợ giải quyết những khó khăn của người dân biên giới, nhất là khó khăn về cơ sở hạ tầng, cán bộ chiến sĩ biên phòng cùng dân đổ bê-tông đường liên thôn, xây kênh mương thuỷ lợi, sửa sang trường học, trạm xá, nhà văn hóa …tạo thuận lợi cho sản xuất phát triển, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của dân.
Đồn Biên phòng Quảng Đức cũng khéo léo dựa vào những người có uy tín để tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương, không nghe theo lời kích động, xúi giục của kẻ xấu, không buôn bán sử dụng ma tuý…; tuyên truyền nâng cao nhận thức trách nhiệm cho nhân dân về nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia; tuyên truyền, vận động nhân dân vùng biên giới thực hiện các quy định về phòng, chống dịch, tích cực tuyên truyền vận động nhân dân tham gia bảo vệ đường biên mốc giới.
Thời gian đầu thành lập huyện Hải Hà, đơn vị phải vận động nhân dân định canh định cư, xây dựng đời sống mới, sau đó là giúp dân phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi ổn định, gần đây nhất còn dự định nhân lên mô hình vườn cây mẫu do quân và dân cùng làm. Thông qua quá trình ổn định phát triển sản xuất, xây dựng thôn bản theo mô hình nông thôn mới, nâng cao đời sống nhân dân, các chiến sĩ quân hàm xanh đã góp phần giúp dân xóa được đói ăn, đói chữ, đói thuốc, đói thông tin… Qua đó, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống đồng bào khu vực biên giới, củng cố lòng tin của nhân dân các dân tộc đối với Đảng, Nhà nước và quân đội, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc ở khu vực giáp biên.
Năm 2023, Bộ Chỉ huy BĐBP Thành phố Hải Phòng đăng ký 02 mô hình “Dân vận khéo” gồm: Mô hình đảng viên phụ trách hộ gia đình ở khu vực biên giới biển của Đồn Biên phòng Đồ Sơn và mô hình vận động nhân dân cắt giảm ô lồng, giàn bè, bảo vệ môi trường (Thực hiện Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân Thành phố) của Đồn Biên phòng Cát Bà. Đây là những đơn vị đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả được địa phương đánh giá cao. Đến nay các mô hình đang phát huy hiệu quả tốt.
Để quản lý địa bàn chặt chẽ, tăng cường gắn kết tình quân – dân; Đảng ủy-Ban Chỉ huy Đồn Biên phòng Đồ Sơn ban hành Nghị quyết chuyên đề số 332-NQ/ĐU ngày 20/11/2018 và Kế hoạch số 705/KH-ĐĐS ngày 10/12/2018 triển khai thực hiện Chỉ thị số 681-CT/ĐU ngày 08/10/2018 của Ban Thường vụ Đảng ủy BĐBP về phân công đảng viên phụ trách hộ gia đình khu vực biên giới; tổ chức quán triệt, triển khai kế hoạch đến 100% cán bộ, đảng viên; tiến hành khảo sát địa bàn, lựa chọn lập danh sách 81 gia đình, thống nhất với cấp ủy, chính quyền địa phương, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đảng viên đơn vị phụ trách. Trong đó chú trọng phân công đội ngũ cán bộ làm công tác địa bàn, cán bộ các trạm kiểm soát với 18 đồng chí…Từ mô hình này mọi chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; các chủ trương, kế hoạch, quy định của địa phương được triển khai nhanh chóng, trực tiếp đến người dân; ngược lại tâm tư, nguyện vọng của người dân cũng được phản ánh nhanh chóng đến cấp ủy, chính quyền địa phương, từ đó góp phần ổn định địa bàn, đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới biển quận Đồ Sơn.
Trung tá Nguyễn Xuân Đức, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Đồ Sơn cho biết: Đồn đã tích cực trong công tác tuyên truyền vận động ngư dân sản xuất đánh bắt thủy sản trên biển chấp hành nghiêm các quy định về Luật thủy sản, chấp hành nghiêm các khuyến cáo của Ủy ban Châu Âu về đánh bắt thủy hải sản không khai báo và không theo quy định. Trong những năm vừa qua Cảng cá được Cục Thủy Sản – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xếp hạng là Cảng loại 3, là một trong những cảng cá có mật độ tàu thuyền của ngư dân ra vào tương đối lớn. Đơn vị đã phối hợp với các cấp, các ngành như Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản thành phố Hải Phòng…tăng cường công tác tuyên truyền vận động ngư dân chấp hành đúng quy định về Luật thủy sản…trong những năm qua Đồn Biên phòng Đồ Sơn đã làm rất tốt công tác tuyên truyền này. Đặc biệt, trong những tháng đầu năm 2024 thực hiện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh BĐBP, thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố, Bộ chỉ huy BĐBP thành phố Hải Phòng, đơn vị đã xây dựng kế hoạch mở đợt cao điểm về đấu tranh với các hành vi vi phạm. Đến thời điểm này đã gặt hái được nhiều kết quả trong công tác tuần tra kiểm soát, bắt giữ trực tiếp nhiều tàu thuyền không đảm bảo theo đúng quy định và xử lý, tham mưu cho địa phương ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Để làm tốt công tác này, trước hết Chỉ huy đơn vị ra nghị quyết chuyên đề, xây dựng kế hoạch chỉ đạo các trạm kiểm soát, các đội tăng cường phối hợp tuần tra kiểm soát. Một mặt là tuyên truyền, một mặt cương quyết trong công tác duy trì đăng ký xuất nhập bến. Ngoài ra, đơn vị đã phối hợp với các cấp, các ngành chăm lo đời sống an sinh xã hội đối với các ngư dân có hoàn cảnh khó khăn để phát triển kinh tế…
Thực hiện Mô hình vận động nhân dân cắt giảm ô lồng, giàn bè, bảo vệ môi trường (Thực hiện Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân Thành phố Hải Phòng), Đồn Biên phòng Cát Bà đã tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện Cát Hải ban hành 17 văn bản, thông báo về triển khai thực hiện Nghị quyết 05/2021/NQ-HĐND đến các hộ nuôi trồng thủy sản (NTTS); tổ chức 09 buổi đối thoại giữa các cơ quan có liên quan và người NTTS trên các vịnh để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; tham mưu vùng quy hoạch NTTS và sắp xếp lại hoạt động NTTS khoa học, đảm bảo không ảnh hưởng cảnh quan và giao thông trên các vịnh; đề xuất mẫu bè NTTS mới với chất liệu phù hợp cho NTTS và thân thiện môi trường. Đơn vị trực tiếp nắm tâm tư, nguyện vọng các hộ NTTS trên các vịnh, khảo sát, thống kê, phân loại từng trường hợp, từng hoàn cảnh các hộ NTTS, từ đó chủ động tham mưu cho địa phương có các chính sách, biện pháp hỗ trợ, giúp đỡ người NTTS phù hợp. Tích cực hỗ trợ người NTTS tháo dỡ, di dời bè NTTS ra khỏi địa bàn huyện Cát Hải; tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn tiêu thụ sản phẩm NTTS để hỗ trợ cho việc cắt giảm, sớm sắp xếp lại hoạt động NTTS. Đến nay; Đồn Biên phòng Cát Bà đã phối hợp vận động các hộ NTTS trên các vịnh thuộc quần đảo Cát Bà tháo dỡ 346/440 cơ sở nuôi trồng thủy sản đạt 78,63% và 39,447m2/58.790m2 giàn nuôi nhuyễn thể đạt 67%; vận động doanh nghiệp và người dân tiêu thụ 2.593.35kg cá và nhuyễn thể các loại; địa bàn huyện Cát Hải không còn hoạt động khiếu kiện đông người, vượt cấp gây mất an ninh trật tự liên quan đến cắt giảm ô lồng, giàn bè NTTS.
Nhiều chương trình an sinh xã hội giúp dân có cuộc sống tốt hơn
Nhằm tạo sức mạnh tổng hợp trong triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác biên phòng, trong những năm qua, cùng với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, giữ vững an ninh chính trị – trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới biển thành phố Hải Phòng, cán bộ, chiến sỹ Bộ đội Biên phòng thành phố đã tích cực tham gia củng cố quốc phòng – an ninh; xây dựng, củng cố hệ thống chính trị địa phương; tích cực tham gia các chương trình phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội, tổ chức tốt phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” và phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống dịch Covid-19 và xuất, nhập cảnh trái phép”; làm tốt công tác phòng, chống, ứng phó, khắc phục sự cố thiên tai, thảm họa, biến đổi khí hậu, dịch bệnh; tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn… ở khu vực biên giới biển.
Bộ đội Biên phòng thành phố Hải Phòng đã tích cực tham gia các phong trào “Xây dựng nông thôn mới” và “Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu”, “Cả nước chung tay vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau”; thực hiện tốt các chương trình, mô hình xóa đói, giảm nghèo, giữ gìn an ninh trật tự và đảm bảo an sinh xã hội ở địa bàn khu vực biên giới biển như Chương trình “Nâng bước em đến trường”, xây “Nhà tình nghĩa”, “Mái ấm biên cương”, “Nhà Đại đoàn kết”; Mô hình “Quân dân y kết hợp” , mô hình đảng viên phụ trách hộ gia đình, mô hình “Cụm an ninh liên kết”, “Tổ tàu thuyền đoàn kết”. Thông qua việc triển khai thực hiện các mô hình, chương trình, hoạt động công tác đã góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới biển, đảo, cửa khẩu cảng của Thành phố; tuyên truyền vận động nhân dân chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; vận động nhân dân tích cực tham gia các phong trào, cuộc vận động ở địa phương, từng bước giúp nhân dân, đặc biệt là nhân dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn phấn đấu vươn lên phát triển kinh tế, cải thiện đời sống gia đình, qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
BĐBP TP. Hải Phòng triển khai hiệu quả mô hình tham gia phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực biên giới: “Du lịch cộng đồng gắn với phát triển bền vững xã Việt Hải/Cát Hải/Hải Phòng; mô hình “Quân-Dân-Y kết hợp”; “Cả nước chung tay vì người nghèo – không để ai bị bỏ lại phía sau”, năm 2023 đã thăm hỏi và tặng quà 113 thương binh, thân nhân liệt sĩ, thân nhân Anh hùng lực lượng vũ trang trong các đơn vị và trên địa bàn trị giá 97 triệu đồng, phối hợp hỗ trợ kinh phí xây dựng được 06 ngôi nhà “Mái ấm biên cương”, “Nhà đồng đội” “Nhà tình nghĩa” với tổng trị giá 367 triệu đồng; tặng 445 xuất quà trị giá 311 triệu đồng…
BĐBP Quảng Ninh xác định để xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc cần gắn với nâng cao đời sống người dân, các đồn biên phòng đã trực tiếp thực hiện và phối hợp với cấp ủy, chính quyền và các ngành triển khai hiệu quả nhiều chương trình, phong trào, mô hình giúp dân phát triển kinh tế, giảm nghèo, chăm lo công tác an sinh xã hội. Hàng loạt mô hình “Vườn cây kiểu mẫu”, “Con nuôi đồn biên phòng”, “Mái ấm biên cương”; phong trào thi đua “BĐBP tỉnh Quảng Ninh chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Bộ đội Biên phòng chung tay vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau”; chương trình “Nâng bước em tới trường”… đã góp phần thắt chặt mối quan hệ đoàn kết quân – dân.
Năm 2023, BĐBP Quảng Ninh đã chỉ đạo các đơn vị làm tốt công tác khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho Nhân dân biên giới, biển đảo 686 lượt người, trị giá trên 60.000.000đ triệu đồng tiền thuốc; tích cực tham gia phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và tìm kiếm cứu nạn; thăm hỏi, tặng 1.723 xuất quà trị giá trên 1,8 tỷ đồng cho gia đình chính sách, thương binh và thân nhân của liệt sĩ, gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người có uy tín tiêu biểu trên địa bàn và các cháu học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; tặng quà, sách vở, dụng cụ học tập cho các cháu học sinh trị giá trên 70 triệu đồng. Tiếp tục giúp đỡ 06 hộ gia đình xây dựng “Vườn kiểu mẫu” với diện tích gần 30.000m2.
Những việc làm đầy tình nghĩa, trách nhiệm của BĐBP Quảng Ninh, TP. Hải Phòng đã để lại dấu ấn đậm nét trong lòng đồng bào các dân tộc nơi biên giới, hải đảo, qua đó củng cố mối quan hệ đoàn kết, gắn bó giữa quân và dân, xây nên “thế trận lòng dân” góp phần tạo nên sức mạnh to lớn, giúp cán bộ, chiến sĩ BĐBP Quảng Ninh, Hải Phòng hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ, xây lũy thép nơi biên cương, hải đảo của Tổ quốc.