Tỉnh Phú Thọ có đông đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) cùng sinh sống, chiếm trên 17% dân số toàn tỉnh. Thời gian qua, tỉnh đã triển khai có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước với đồng bào DTTS, trong đó có dự án hỗ trợ nhà ở cho người dân theo Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình mục tiêu Quốc gia 1719). Nhiều ngôi nhà được xây dựng từ sự hỗ trợ, vào cuộc của các cấp, ngành, địa phương, giúp cho đồng bào miền núi an cư lạc nghiệp.
Những ngày cuối năm, niềm vui càng thêm đầy ắp trong ngôi nhà mới của gia đình bà Hoàng Thị Xinh, khu 7, xã Xuân Viên, huyện Yên Lập. Thuộc diện hộ nghèo, trước đây gia đình bốn người không có nhà để ở, phải đi ở nhờ, cuộc sống vô vùng khó khăn, thiếu thốn. Qua rà soát, gia đình bà được thụ hưởng chính sách hỗ trợ xây mới nhà ở của Chương trình mục tiêu Quốc gia 1719 giai đoạn 2021-2025.
Bà Xinh chia sẻ: “Ngoài được hỗ trợ tiền, gia đình tôi còn được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, khu dân cư, anh em dòng họ để xây mới căn nhà kiên cố rộng 90m2, kinh phí trên 100 triệu đồng. Có nhà mới vững chắc, giúp các thành viên trong gia đình ổn định cuộc sống, yên tâm lao động, sản xuất, cố gắng vươn lên thoát nghèo”.
Năm 2023, huyện Yên Lập thực hiện hai đợt rà soát, phê duyệt hộ hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở cho 70 hộ đồng bào DTTS nghèo, hộ nghèo sinh sống trên địa bàn đặc biệt khó khăn theo Chương trình mục tiêu Quốc gia 1719. Đồng chí Nguyễn Khuyến - Phó trưởng Phòng Dân tộc huyện Yên Lập cho biết: Địa bàn huyện có trên 83% đồng bào DTTS sinh sống ở 17 xã, thị trấn, trong đó chủ yếu là người Mường, Dao. Triển khai chính sách hỗ trợ xây mới nhà ở cho hộ nghèo vùng đồng bào DTTS, địa bàn đặc biệt khó khăn khu vực DTTS và miền núi, căn cứ quy định, hướng dẫn của Trung ương, tỉnh, Phòng đã tham mưu cho UBND huyện ban hành kế hoạch thực hiện; thông tin, hướng dẫn các xã, thị trấn rà soát, lập danh sách, làm căn cứ để phê duyệt đối tượng thụ hưởng... Hiện một số hộ đã thực hiện nghiệm thu, hoàn tất các thủ tục để được nhận hỗ trợ xây nhà theo quy định.
Cùng với địa bàn Yên Lập, nhiều hộ thuộc đồng bào DTTS nghèo, hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống ở xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào DTTS và miền núi chưa có nhà ở hoặc nhà ở bị dột nát, hư hỏng, toàn tỉnh được phổ biến, tiếp cận, phê duyệt, nghiệm thu để nhận hỗ trợ xây mới nhà ở. Theo thống kê của Ban Dân tộc tỉnh, năm 2023, toàn tỉnh có 274 hộ thuộc đối tượng được phê duyệt, nghiệm thu để nhận hỗ trợ xây mới nhà ở với tổng kinh phí gần 13 tỉ đồng.
Theo Quyết định số 04/2023/QĐ-TTg ngày 23/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về mức hỗ trợ, cơ chế hỗ trợ sử dụng vốn đầu tư công để thực hiện một số nội dung thuộc Dự án 1 và Tiểu dự án 1, Dự án 4 của Chương trình mục tiêu Quốc gia 1719 giai đoạn 2021-2030, trong đó giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025, ngân sách Trung ương sẽ hỗ trợ tối đa 40 triệu đồng/hộ để xây dựng một căn nhà theo phong tục tập quán của địa phương, bảo đảm ba cứng (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng). Quyết định này cũng quy định phần ngân sách địa phương để thực hiện.
Trong quá trình thực hiện nội dung hỗ trợ nhà ở tại Dự án 1, Ban Dân tộc tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quyết định quy định hỗ trợ nhà ở thuộc Dự án 1 Chương trình mục tiêu Quốc gia 1719 với mức ngân sách địa phương hỗ trợ tối thiểu bốn triệu đồng/nhà. Đồng thời, Ban Dân tộc tỉnh cũng ban hành hướng dẫn để thêm căn cứ cho các địa phương triển khai.
Để đồng bào DTTS nghèo, sinh sống địa bàn đặc biệt khó khăn thuộc vùng DTTS và miền núi “an cư” theo chính sách hỗ trợ của Chương trình mục tiêu Quốc gia 1719, cùng với sự vào cuộc tích cực của tỉnh, ban, ngành chuyên môn, chính quyền cơ sở đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, theo dõi, hướng dẫn, giám sát, giúp đỡ các hộ dân trong quá trình xây dựng nhà ở đảm bảo quy định, phù hợp với phong tục, tập quán của địa phương; xác nhận hoàn thành công trình đưa vào sử dụng làm cơ sở giải ngân vốn hỗ trợ. Song hành với đó, ở các địa phương, hệ thống chính trị đã vào cuộc tích cực, tuyên truyền, phổ biến, vận động, huy động nguồn lực, sự ủng hộ, giúp đỡ của “mạnh thường quân”, cộng đồng dân cư... hỗ trợ đồng bào DTTS xây nhà ở.