Văn hóa

Miền ký ức

Bùi Việt Phương 31/05/2024 - 10:48

Căn nhà xưa đón tôi bằng một cơn mưa bất chợt. Lá ở đâu mà nhiều như thể cả một cánh rừng trút xuống.

Hàng xóm bảo cứ để chất đống mà đốt rồi bón cho cây nhưng tôi chưa vội làm. Tôi muốn ngắm thật lâu những gì đọng lại sau lưng mình trong những ngày vắng mặt. Ngôi nhà này là nơi tôi cất tiếng khóc chào đời, nơi rộn rã tiếng cười của cả nhà giờ chỉ còn lại một mình đứng đây.

Tôi đã đến nhiều vùng đất, say sưa đắm chìm trong sự khác lạ, hấp dẫn của văn hóa bản địa và tìm ra được những nét đặc sắc riêng có của từng vùng quê. Bấy nhiêu năm đi mòn đế giày, nào ngờ về đây, nhà lại “hoang vu” trong chính lòng mình.

mien-ky-uc-696.jpg
Minh họa: HUYỀN TRANG

Con đường bụi đỏ phía trước mặt bao giờ cũng báo cho tôi biết niềm vui khi mẹ đang về. Trên chiếc xe đạp lọc cọc, tiếng của những phụ tùng han rỉ vang trong không gian làm thức tỉnh chú vàng thính tai. Nó nhìn xuống con đường gồ ghề, sủa lên mấy tiếng, cái đuôi mừng ngoáy tít rồi quay lại liếm chân tôi. Nó cũng như tôi ngóng mẹ về nhưng chẳng có quà gì cho nó. Nhưng, có lẽ thứ mà nó mong lại chính là sự bình an, để biết mình không bị bà chủ bỏ rơi. Sau này lớn lên, tôi nhận ra đó là một bài học lớn.

Mẹ về đến sân, mồ hôi đẫm lưng áo. Nắng, gió, sự mệt nhọc chẳng chịu buông tha, cứ quấn lấy mẹ cả ngày. Đàn heo, đàn gà thì cứ nhẩn nha chẳng vội lớn. Cây cối trong vườn cũng mỗi mùa một khác nhưng bóng mát thì luôn đầy ắp trước sân như bàn tay của mẹ. Tất cả những cây ấy đều một tay mẹ trồng, mẹ tưới. Mẹ trồng từ lúc tôi chưa sinh ra. Có lẽ người đợi đứa con trong ước vọng tươi xanh ấy đã từ lâu lắm…

Những ngày đi học xa nhà bao giờ cũng vui nhất. Tuy nhiên, giờ đây, tôi lại thấy nuối tiếc. Nuối tiếc vì đã làm cha mẹ lo lắng. Nuối tiếc vì những năm tháng ấy tôi không được sống trong miền thơ ấu này. Bên khung cửa sổ phòng tôi, những cành hoa đã ghé hương thơm, những cánh ong bay qua bao lần, nắng cũng đã bao lần ghé thăm. Dường như trong đời mỗi người đều có những năm tháng xa vắng đó. Đó là khoảng thưa vắng khi mái nhà võng xuống bởi tuổi tác cột kèo, cha mẹ còng lưng bởi lo toan, còn ta vẫn đang cố sải bước chân theo đuổi niềm đam mê tuổi trẻ.

Tôi mở cửa bước vào nhà. Căn nhà xưa tuy không ai ở nhưng vì có người trông nom nên sạch sẽ, ấm áp. Bàn ghế ngăn nắp, những cuốn sách nằm trên giá ngay ngắn, chiếc đàn guitar mà cha tôi thường chơi bài “Phố núi buồn” của nhạc sĩ Trần Tiến vẫn còn đó. Tôi vẫn nhớ giọng cha tôi hát: “Tráng sĩ nghèo, áo vải nâu/Đèo An Khê cưỡi voi chập chùng/Thung lũng xanh/Những giai nhân và những anh hùng”. Thanh âm quen thuộc như phảng phất, vang vọng giữa bốn bức tường gỗ cũ.

Tôi nhớ có năm hiếm mưa, đất đai cằn khô, đôi môi nứt nẻ. Tôi nằm trên cỏ khô rạc ngắm bầu trời xanh và hỏi cha: “Trên trời kia ai tưới mà xanh mát thế ạ?”. Cha tôi đang cặm cụi làm vẫn ngẩng lên, đưa khăn quệt mồ hôi và bình thản nói: “Xanh bởi những điều ước chứ nào có ai tưới”. Nghe cha giảng giải, tôi hiểu được có biết bao người đã gửi lên đó những ước mơ. Ước mơ không bao giờ khô héo mà luôn xanh mát niềm hy vọng như thế. Thế rồi, mưa từ đâu về bất chợt rơi xuống, mưa táp vào mặt tôi mát lạnh. Kỳ lạ quá, không có sấm chớp, không vần vũ bầu trời mà mưa như lời nói đùa ào ạt đáp lại câu hỏi của tôi.

Miền ký ức ấy chẳng nhiều nhặn gì nhưng cũng đủ khiến tôi bâng khuâng khi trở về. Chỉ có tôi mới nhận ra, mới hồi tưởng và thấy từng chiếc lá quý giá. Nhìn viên gạch đã mòn bởi bước chân của thời gian, tôi mới thấy mình đã bỏ lại sau lưng quá nhiều ký ức. Tôi bước ra, khép lại cánh cổng gỗ, nghe tiếng thời gian vang lên phía sau lưng, biết rằng tóc mình đêm nay có lẽ sẽ bạc thêm.

Bùi Việt Phương