Giáo dục văn hóa truyền thống trong nhà trường
Đã thành thông lệ hằng năm, hòa trong dòng chảy của mùa xuân vẫn còn chưa dứt, thầy trò Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bảo Yên (Lào Cai) lại sôi nổi tổ chức một ngày hội vui - tôn vinh những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số.
Ngày hội nằm trong khuôn khổ thực hiện mô hình “Trường học đa văn hóa gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc”, tạo sân chơi cho giáo viên và học sinh được tìm hiểu, trải nghiệm và giao lưu văn hóa, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Bảo Yên.
Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bảo Yên hiện có 488 học sinh là con em thuộc 11 dân tộc thiểu số đang theo học tại trường. Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc luôn được Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bảo Yên phát huy trong các hoạt động dạy và học, hoạt động ngoại khóa của nhà trường. Hiện tại, nhà trường duy trì sinh hoạt đều đặn hoạt động của các câu lạc bộ để học sinh tham gia học thêu thổ cẩm, sưu tầm trưng bày văn hóa, múa các điệu múa truyền thống của các dân tộc.
Giáo viên các bộ môn xây dựng, điều chỉnh, bổ sung nội dung giảng dạy gắn với việc xây dựng mô hình “Trường học đa văn hóa gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc”. Học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức khoa học mà còn được giao lưu, trải nghiệm với các hoạt động bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc. Qua các buổi học, tạo niềm vui cho học sinh, tăng cường đoàn kết giữa học sinh thuộc thành phần dân tộc khác nhau, nâng cao ý thức giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp của các dân tộc ở địa phương.
Mỗi dịp đầu năm mới, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bảo Yên lại tổ chức Ngày hội văn hóa các dân tộc với những chủ đề cụ thể gắn với bản sắc văn hóa của từng dân tộc thiểu số ở địa phương. Xuân Giáp Thìn năm nay, nhà trường chọn văn hóa dân tộc Dao để tổ chức Ngày hội văn hóa “Sắc màu văn hóa dân tộc Dao và hành trình văn hóa”.
Chuẩn bị cho ngày hội văn hóa, chúng tôi cùng Ban Giám hiệu nhà trường, các thầy, cô giáo xây dựng kế hoạch, nội dung chi tiết, đặc biệt là chuẩn bị cho phần hành trình văn hóa. Chúng tôi mong muốn tìm được tập thể lớp có tinh thần làm việc nhóm cao và sự hiểu biết về bản sắc văn hóa các dân tộc khi tham gia tại mỗi chặng trong hành trình văn hóa này. Cô giáo Cao Hà Yên, giáo viên Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT Bảo Yên chia sẻ.
Trong ngày hội văn hóa năm nay, thầy trò nhà trường và các bậc phụ huynh cùng phối hợp tái hiện lễ cưới của dân tộc Dao đỏ huyện Bảo Yên. Nổi bật là hành trình văn hóa, được cụ thể bằng hoạt động của 12 con giáp, được học sinh tham gia nhiệt tình, sôi nổi. Hành trình 12 chặng gắn liền với 12 hoạt động văn hóa các dân tộc như: Câu đố dân gian; trò chơi dân gian (nhảy bao bố, rồng ấp trứng, nhảy dây, bịt mắt đánh trống, đánh khăng); trải nghiệm âm nhạc dân gian, thiết kế trang phục dân tộc, khéo tay hay làm; trải nghiệm đan lát...
Tham gia ngày hội văn hóa, học sinh Trương Phương Anh, lớp 8B, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bảo Yên tâm sự: Em rất vui, đặc biệt khi tham gia vào các chặng của hành trình 12 con giáp, em hiểu biết hơn về văn hóa các dân tộc và được rèn luyện tính đồng đội hơn.
Việc xây dựng mô hình “Trường học đa văn hóa gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc” tại Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT Bảo Yên đã mang lại một không gian học tập đậm bản sắc văn hóa các dân tộc. Các hoạt động văn hóa được lồng ghép vào chương trình học chính khóa đã tạo được sự hấp dẫn và hứng thú cho học sinh, giáo dục các em có ý thức bảo tồn, phát huy tinh hoa văn hóa truyền thống các dân tộc ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học tại nhà trường.