phòng ngừa, ngăn chặn tai nạn, vi phạm pháp luật trong học đường
Trong thời gian qua, tại Lào Cai, tình hình học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật về an toàn giao thông, tai nạn giao thông, tệ nạn ma túy, bạo lực học đường, đuối nước hay vấn nạn sử dụng thuốc lá, đặc biệt thuốc lá điện tử diễn biến phức tạp, có xu hướng trẻ hóa, gây nhức nhối trong xã hội. Địa phương đang tích cực triển khai giải pháp căn cơ, triệt để, trong đó chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, kiến thức và ý thức tự giác chấp hành pháp luật đối với các bậc phụ huynh, người giám hộ và đặc biệt là học sinh, sinh viên.
Diễn biến phức tạp
Những vụ việc mất an toàn xảy ra trong và ngoài trường học tại Lào Cai đang trở thành mối lo chung của cả cộng đồng, tiềm ẩn phức tạp về an ninh trật tự trong học sinh, nhà trường, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình an ninh chính trị tại địa phương.
Giai đoạn từ năm 2020-2023, trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã xảy ra 55 vụ tai nạn giao thông liên quan đến học sinh, sinh viên (độ tuổi từ 6 - 18 tuổi), làm chết 28 người, bị thương 31 người, để lại hậu quả thương tâm cho nhiều gia đình và xã hội. Đặc biệt, vẫn còn tình trạng thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên tụ tập điều khiển xe mô tô không đội mũ bảo hiểm, chạy với tốc độ cao, lạng lách, đánh võng, vượt đèn đỏ... gây mất trật tự công cộng, nguy hiểm cao đối với người và phương tiện tham gia giao thông.
Riêng năm 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử phạt hơn 560 học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật về giao thông; tai nạn giao thông xảy ra 22 vụ, làm 14 em tử vong, 31 em bị thương. Một trong những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trên địa bàn đã xảy ra ngày 19/5/2023 tại km 133+600 Quốc lộ 4D, thuộc địa phận thôn Luổng Láo 2, xã Cốc San, thành phố Lào Cai khiến 3 học sinh Trường Trung học Cơ sở xã Cốc San tử vong. Vụ việc thương tâm xảy ra khi có va chạm liên hoàn giữa ô tô chở khách 24B - 009.XX, ô tô bán tải 24C - 136.XX và xe mô tô 24K9 - 72XX.
Năm 2023, tại Lào Cai đã xảy ra 9 vụ bạo lực học đường với 29 học sinh vi phạm, trong đó có 3 vụ đánh nhau hội đồng. Điển hình, vào tháng 10/2023, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ghi lại cảnh một nữ sinh bị một bạn nữ cùng lớp giật tóc, cầm mũ bảo hiểm đánh liên tục vào vùng đầu, vai trước sự chứng kiến, “cổ vũ” của nhiều học sinh khác cùng lớp.
Nữ sinh bị đánh là em L.Q.L, học sinh lớp 9, Trường Trung học Cơ sở Bản Cầm, huyện Bảo Thắng. Sau khi bị đánh, L.Q.L nhập viện trong tình trạng tỉnh táo, đau nhiều vùng đỉnh đầu trái, cổ trái và lưng trái. Em được chẩn đoán đa chấn thương phần mềm và có chấn thương não. Ngay sau khi nhận thông tin, Trường Trung học cơ sở Bản Cầm đã báo cáo sự việc đến Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bảo Thắng, đồng thời phối hợp cùng Công an xã Bản Cầm giải quyết sự việc theo quy định của pháp luật.
Hơn thế nữa, lực lượng chức năng tại Lào Cai cho biết, giờ đây bạo lực học đường trên địa bàn không còn dừng tại những vụ đánh nhau, ẩu đả nữa, xu hướng dùng bạo lực mạng xã hội để giải quyết bạo lực học đường đang được nhiều người sử dụng. Nếu trước đây hình thức bạo lực học đường là các em tập hợp thành nhóm tẩy chay một đối tượng nào đó, thì bây giờ các em lại “khủng bố” đối tượng bằng việc gọi điện, nhắn tin, thậm chí công khai thóa mạ trên mạng xã hội,
Ngoài ra, năm 2023, Lào Cai xảy ra 12 vụ đuối nước, làm 14 học sinh tử vong tập trung chủ yếu trên địa bàn các huyện Mường Khương, Bảo Yên, Bảo Thắng, Bát Xát, Bắc Hà. Bên cạnh đó, để ngăn chặn nguy cơ ma túy xâm nhập học đường, lực lượng chức năng Lào Cai đã phát hiện, xử lý 117 học sinh, sinh viên các trường học trên địa bàn về hành vi mua bán, sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, trong đó có 93 em bị xử lý kỷ luật.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường, xảy ra các vụ việc trên có nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan, nhưng chủ yếu do nguyên nhân chủ quan như: Một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc đảm bảo an ninh, an toàn trường học và cho học sinh. Nhận thức của một bộ phận học sinh, sinh viên chưa đầy đủ, chưa đúng về an toàn giao thông và tác hại của việc sử dụng ma túy và sử dụng các loại thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử. Một bộ phận phụ huynh, người giám hộ còn thờ ơ, thiếu trách nhiệm, thiếu quan tâm trong quản lý con cái. Công tác phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội để quản lý, giáo dục học sinh ngoài giờ lên lớp còn chưa sâu sát, thậm chí có biểu hiện buông lỏng quản lý…
Chú trọng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
Đảm bảo an ninh, trật tự trong trường học là trách nhiệm của toàn xã hội. Trong đó, nhà trường, gia đình và lực lượng Công an đóng vai trò quan trọng trong việc trực tiếp giữ gìn an ninh trật tự giúp các em học sinh có một môi trường học tập an toàn và lành mạnh nhất.
Ngày 15/3/2024, tại Hội nghị bảo đảm an toàn giao thông, phòng chống ma túy, thuốc lá, bạo lực học đường và đuối nước đối với học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường đã huy động sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong bảo đảm trật tự an toàn giao thông và bảo đảm an ninh, an toàn các cơ sở giáo dục.
Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các cơ quan, đơn vị, chính quyền, địa phương tiếp tục tập trung thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức, hành động, ý thức trách nhiệm trong công tác bảo đảm an toàn giao thông, phòng chống ma túy, thuốc lá, bạo lực học đường và đuối nước đối với học sinh, sinh viên cho cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên, phụ huynh học sinh, người giám hộ, đông đảo nhân dân.
Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đặc biệt lưu ý, các đơn vị, địa phương chú trọng tuyên truyền về hành vi giao phương tiện cho người chưa đủ tuổi hoặc chưa có giấy phép lái xe theo quy định là hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ; ngoài bị xử phạt vi phạm hành chính nếu dẫn đến tai nạn giao thông gây hậu quả từ nghiêm trọng trở lên thì người giao phương tiện sẽ bị xem xét xử lý hình sự.
Ngoài ra, thực hiện Chương trình phối hợp giữa hai ngành Công an và Giáo dục về tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông trong các cơ sở giáo dục giai đoạn 2022-2025, tại Hội nghị, người đứng đầu ngành Công an, ngành Giáo dục Lào Cai cùng kêu gọi nhà trường, thầy, cô giáo thường xuyên giáo dục, hướng dẫn học sinh, sinh viên kỹ năng nhận diện, xử lý các tình huống nguy hiểm, như tai nạn giao thông, đuối nước, các tệ nạn xã hội, kỹ năng thoát nạn khi gặp sự cố, cháy, nổ; thường xuyên, chủ động trao đổi thông tin với gia đình và lực lượng Công an cơ sở để phối hợp nắm tình hình, quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên.