Hồn dân tộc trong các trò chơi dân gian

Trên khu bãi Bó Lù rộng lớn, giữa mênh mông non nước Ba Bể, các trò chơi dân gian được tổ chức sôi nổi, hào hứng. Không phân biệt đâu là vận động viên, đâu là người chơi, đâu là khán giả, tất cả đều hòa mình vào cuộc chơi. Mỗi trò chơi đều mang trong mình những ngụ ý mà người dân muốn gửi gắm.

Đến với Lễ hội Lồng tồng Ba Bể, mỗi địa phương trong huyện đều chuẩn bị 50 quả còn để phục vụ cho trò tung còn đầu xuân. Quả còn có hình cầu, to bằng nắm tay trẻ con, được khâu bằng nhiều múi vải màu, bên trong nhồi hạt thóc, bông hoặc cát và có nhiều tua rua để định hướng khi bay. Sân ném còn là bãi đất rộng, ở giữa dựng cột trên có gắn khung hình tròn. Khung còn một mặt dán giấy đỏ - biểu tượng cho mặt trời, mặt kia dán giấy vàng - biểu tượng cho mặt trăng. Người chơi đứng quay mặt vào nhau tung còn để tìm duyên và cầu may mắn. Rất nhiều thanh niên, thậm chí là cả người trung niên ra sức tung còn cho thật cao, thật trúng với những mong ước cho riêng mình.

Có mặt tại sân tung còn, anh Nguyễn Văn Hải- một người miền xuôi mới lên Ba Bể công tác, vui vẻ cho biết: "Ném còn là trò chơi dân gian rất hay, mang nhiều ý nghĩa và đòi hỏi sự khéo léo của người chơi. Tuy không tung được quả còn nào trúng đích nhưng tôi vẫn rất vui và thích thú. Hy vọng rằng, mọi điều may mắn sẽ đến với tôi trong năm nay".

Nếu như trò kéo co, đẩy gậy đòi hỏi sức mạnh tập thể, kỹ thuật cá nhân khéo léo của người chơi, thì trò bịt mắt bắt dê lại cần đến sự cảm nhận nhạy bén của nhiều giác quan và cả sự chỉ dẫn của khán giả. Sau mỗi lần dù thắng hay không, những khán giả có mặt đều dành cho người chơi những tràng vỗ tay động viên. Không khí của lễ hội xuân vì thế mà vui tươi hơn, cởi mở và thắm tình hơn.

Là một lễ hội nông nghiệp lại gắn với vùng lòng hồ Ba Bể nên đua thuyền độc mộc luôn giành được sự quan tâm đặc biệt của người dân và du khách. Trên mặt hồ Ba Bể rộng lớn, từng đôi nam nữ nghiêng mình khua chèo thật nhanh, thật khéo cố đưa thuyền về đích trước, trong tiếng reo hò, cổ vũ náo nhiệt của hàng ngàn du khách.

Ông Nguyễn Khánh Hải, Việt kiều Mỹ chia sẻ: "Đến với Hội Lồng tồng Ba Bể, được xem những trò chơi dân gian, tôi như được sống lại khí xuân vui tươi, đậm đà bản sắc dân tộc của ngày nào. Điều này khiến tôi thêm yêu quê hương, yêu Tổ quốc mình hơn".

Nói về ý nghĩa của các trò chơi dân gian được tổ chức tại Hội Lồng tồng Ba Bể năm 2024, bà Ma Thị Cử, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Bể (Bắc Kạn) cho biết: Những trò chơi dân gian không chỉ hâm nóng không khí của lễ hội, xua đi những mệt nhọc, lo toan sau một năm lao động vất vả, tạo sự hứng khởi cùng những nguyện ước tốt đẹp cho năm mới, mà nó còn hướng mọi người đến những giá trị truyền thống của dân tộc. Qua mỗi trò chơi, thế hệ trẻ hiểu biết được phần nào những thú chơi và nét văn hóa của cha ông ngày trước. Để từ đó giữ gìn, phát huy và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Xuân Nghiệp - Kim Chi