Nâng tầm Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng
Với quyết tâm, nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, Hội đồng Công viên Địa chất (VCĐC) toàn cầu UNESCO đã chính thức thông qua và cấp Giấy Chứng nhận Danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng sau kỳ tái thẩm định vào tháng 12/2022, tiếp thêm động lực để ngành du lịch - dịch vụ phát triển, đồng thời khẳng định thương hiệu, vị thế Cao Bằng trên bản đồ du lịch trong và ngoài nước.
Những trải nghiệm tuyệt vời
Non nước Cao Bằng chính thức được UNESCO công nhận là CVĐC toàn cầu vào ngày 12/4/2018, trở thành CVĐC toàn cầu thứ hai tại Việt Nam sau CVĐC Cao nguyên đá Đồng Văn tại Hà Giang. Nằm ở miền đất địa đầu phía Bắc tổ quốc, cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 300 km. CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng có diện tích hơn 3.683 km2, bao gồm toàn bộ diện tích của Thành phố, các huyện: Quảng Hòa, Trùng Khánh, Hạ Lang và một phần diện tích các huyện Hà Quảng, Hòa An, Nguyên Bình, Thạch An.
Bốn tuyến du lịch độc đáo: Khám phá “Phja Oắc - Vùng núi của những đổi thay”, tuyến tham quan “Trở về nguồn cội”, trải nghiệm văn hóa bản địa ở “Xứ sở thần tiên”, tuyến du lịch trải nghiệm “Một thời hoa lửa” sẽ đưa du khách đến với từng cung bậc cảm xúc. Khám phá những cảnh quan đá vôi hết sức phong phú, đa dạng, như: Tháp, nón, thung lũng, hang động, hệ thống hồ - sông - hang ngầm liên thông... cùng với các kiểu di sản địa chất khác như các hóa thạch cổ sinh, ranh giới giữa các phân vị địa chất, các loại hình khoáng sản, di chỉ đại dương cổ,... tất cả góp phần mở rộng thêm hiểu biết con người về lịch sử sự hình thành của thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng...
Song hành với quá trình kiến tạo tự nhiên chính là bản hùng ca anh dũng của quân và dân quê hương giàu truyền thống cách mạng, viết nên trang sử sáng ngời trong công cuộc bảo vệ và xây dựng tổ quốc. CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng gắn liền với những di tích lịch sử tiêu biểu cho truyền thống đấu tranh giữ nước, bảo vệ nền độc lập tự do của dân tộc như đền vua Lê, đền Dẻ Đoóng, Khu Di tích Lịch sử Kim Đồng, Khu Di tích Quốc gia Đặc biệt Pác Bó cùng các dấu ấn trong quá trình hoạt động cách mạng từ năm 1941 - 1944 của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hay huyền thoại đường số 4, sự hy sinh anh dũng của các thế hệ cha anh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; đỉnh núi Báo Đông - nơi ghi dấu sự kiện lần đầu tiên và duy nhất Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận chỉ đạo, động viên quân và dân chiến đấu...
Trải nghiệm những nét văn hóa bản địa độc đáo của cộng đồng các dân tộc thiểu số như: Tày, Nùng, Mông, Dao... qua các làng nghề truyền thống, lễ hội dân gian; cũng như những món ăn đậm đà hương vị núi rừng Việt Bắc; hòa mình trong không gian văn hóa bản địa...
Nỗ lực xây dựng và bảo tồn các giá trị di sản
CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng chứa đựng nhiều di sản địa chất, địa mạo, cổ sinh với trên 130 điểm di sản địa chất độc đáo, có giá trị tầm cỡ quốc tế. Công tác xây dựng và phát huy danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng được thực hiện đảm bảo theo các tiêu chí và 6 khuyến nghị của chuyên gia UNESCO trong đợt tái thẩm định Danh hiệu giai đoạn 2022 - 2025. Tỉnh xây dựng các chương trình, nội dung tuyên truyền, nâng cao nhận thức nhân dân về bảo vệ và phát huy giá trị CVĐC, phát triển du lịch bền vững, hợp tác quốc tế… với nhiều hoạt động đa dạng, hiệu quả. Tổ chức tập huấn, hội thảo, khảo sát thực địa nâng cao năng lực, tuyên truyền giáo dục về CVĐC cho cá nhân, cộng đồng dân cư, đối tác CVĐC. Nổi bật là tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng tổng thể cho các trường học trên địa bàn tỉnh. Riêng trong năm 2023, các cơ sở giáo dục tổ chức 192 buổi ngoại khóa cho 15.580 học sinh. 100% các trường trên địa bàn tỉnh lồng ghép các nội dung tuyên truyền, giáo dục về CVĐC vào các môn học và thông qua các hoạt động trong trường học.
Em Long Hoàng Khánh Ly, học sinh lớp 8G, trường THCS Hợp Giang (Thành phố Cao Bằng) chia sẻ: Qua các tiết học giáo dục địa phương, chúng em thêm tự hào vì quê hương mình có nhiều giá trị di sản, văn hóa phong phú. Em có trách nhiệm giữ gìn, tuyên truyền, quảng bá nâng cao nhận thức cho bạn bè, gia đình, mọi người xung quanh về ý thức bảo vệ, gìn giữ di sản CVĐC.
Cùng với đó, công tác phát triển mạng lưới đối tác CVĐC, cải thiện sinh kế cho cộng đồng dân cư gắn với quản lý và bảo tồn di sản, văn hóa, đa dạng sinh học, môi trường và phát triển du lịch bền vững vùng CVĐC được các cấp ngành quan tâm đẩy mạnh. Tại điểm di sản làng làm giấy bản Dìa Trên, xã Phúc Sen (Quảng Hòa), Ban quản lý CVĐC phối hợp với doanh nghiệp Zó Project (Hà Nội) phát triển sản phẩm giấy bản truyền thống và nhuộm màu giấy bằng nguyên liệu tự nhiên, cung ứng sản phẩm chất lượng bán cho Zó Project. Thành lập được nhóm 5 hộ dân chia sẻ lợi ích cộng đồng và chuẩn bị cho phát triển các dịch vụ du lịch gắn với làng nghề. Người dân, đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch trong vùng CVĐC được tập huấn, hỗ trợ, tư vấn bảo vệ giá trị di sản địa chất gắn với bảo tồn không gian kiến trúc, làng nghề, ẩm thực, dân ca dân vũ, phát triển du lịch cộng đồng, tạo sinh kế cho người dân.
Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư, kinh tế du lịch phát triển mạnh, các ngành nghề dịch vụ tạo được nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. Năm 2023, tuyến du lịch trải nghiệm số 4 “Một thời hoa lửa” được hoàn thiện và công bố thu hút đông đảo du khách ghé thăm. Phối hợp với chuyên gia UNESCO và các ngành chức năng triển khai 2 cuộc khảo sát đánh giá để chuẩn bị xây dựng tuyến du lịch trải nghiệm thứ 5 kết nối CVĐC Non nước Cao Bằng với CVĐC Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang).
Khẳng định vi thế, thương hiệu du lịch miền non nước
CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng vinh dự giành quyền đăng cai Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 của mạng lưới CVĐC toàn cầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương vào năm 2024. Đây là dịp để tỉnh đẩy mạnh thực hiện các nội dung đột phá về phát triển du lịch, dịch vụ bền vững. Đồng thời học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trong công tác xây dựng và phát triển, phát huy giá trị mô hình CVĐC với các nước trên thế giới; tăng cường quảng bá hình ảnh, mở ra cơ hội mới cho du lịch tỉnh, từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương. Qua đó, khẳng định năng lực của tỉnh trong công tác tổ chức sự kiện lớn, mang tầm quốc tế.
Theo Trịnh Trường Huy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chia sẻ: Tỉnh sẽ chuẩn bị tốt các nguồn lực, điều kiện để tổ chức thành công Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO Khu vực Châu Á Thái Bình Dương năm 2024. Đồng thời, đẩy mạnh, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, giáo dục về CVĐC; phát triển mạng lưới đối tác CVĐC, các sản phẩm gắn thương hiệu logo CVĐC; các huyện, thành phố trong vùng CVĐC tiếp tục xây dựng và phát triển các giá trị, di sản bảo đảm theo các tiêu chí của một CVĐC toàn cầu UNESCO. Trong đó, chú trọng thực hiện nghiêm các khuyến nghị của UNESCO đưa ra. Ngoài ra, UBND tỉnh, các địa phương, ngành liên quan nghiên cứu xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng gắn với mỗi điểm đến của CVĐC, phù hợp với quy hoạch chung của tỉnh...