Gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc Pà Thẻn
Dân tộc Pà Thẻn ở xã Linh Phú, huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang) có đời sống văn hóa tinh thần rất phong phú, thể hiện qua các di sản văn hóa kiến trúc nhà ở, tiếng nói, dân ca, dân vũ, nghệ thuật trình diễn dân gian, tập quán xã hội nghi lễ, lễ hội, nghề thủ công truyền thống.
Dân tộc Pà Thẻn thuộc nhóm dân tộc thiểu số nằm trong nhóm các dân tộc có dân số rất ít người, cư trú tại các huyện Chiêm Hóa, Yên Sơn, Lâm Bình. Ở Chiêm Hóa, hiện nay dân tộc Pà Thẻn ở xã Linh Phú có 217 khẩu, cư trú chủ yếu ở thôn Khuổi Hóp và Lăng Luông. Sinh hoạt văn hóa dân gian của dân tộc Pà Thẻn khá phong phú và đa dạng, thể hiện qua kho tàng truyện cổ tích, các làn điệu dân ca, hát ru, các điệu nhảy múa, các loại nhạc cụ khèn bè, đàn tầy nhậy, sáo trúc…
Người Pà Thẻn thích ca hát, thổi sáo và những trò chơi dân gian, tuy nhiên hiện nay, nghi lễ tín ngưỡng gắn với phong tục tập quán của dân tộc Pà Thẻn đang có nguy cơ mai một, có sự giao thoa với các dân tộc khác, cần có giải pháp thiết thực, khoa học để bảo tồn.
Những năm qua, công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống được UBND huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang) quan tâm và đạt được nhiều kết quả tích cực. Trong đó, bảo tồn văn hóa dân tộc Pà Thẻn được chú trọng triển khai bằng nhiều giải pháp nhằm khôi phục, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc.
Năm 2023, để bảo tồn và phát triển văn hóa, văn nghệ các dân tộc thiểu số, đặc biệt đối với các dân tộc ít người, Phòng Văn hoá và Thông tin huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang đã tổ chức các lớp học tiếng Pà Thẻn theo hình thức truyền khẩu, truyền dạy dân ca, dân vũ dân tộc Pà Thẻn, tại xã Linh Phú, Chiêm Hóa.
Tham gia lớp tập huấn có 77 học viên là đồng bào dân tộc Pà Thẻn hiện đang sinh sống tại thôn Khuổi Hóp và Lăng Luông, xã Linh Phú. Các học viên được các nghệ nhân là người am hiểu văn hóa truyền thống dân tộc Pa Thẻn trực tiếp truyền dạy về các lối hát đối, hát giao duyên, thổi sáo và dạy các bài múa của người Pà Thẻn.
Lớp tập huấn được tổ chức nhằm khơi dậy niềm đam mê văn hóa, văn nghệ của dân tộc, giúp các học viên từng bước sưu tầm, khôi phục giữ gìn bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, từng bước nâng cao đời sống văn hóa tinh thâng của người dân, góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa phi vật thể dân tộc Pà Thẻn.
Việc Phòng Văn hoá và Thông tin huyện Chiêm Hóa tổ chức các lớp truyền dạy văn hóa dân tộc Pa Thẻn tại xã Linh Phú góp phần thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, qua đó quảng bá tiềm năng du lịch cộng đồng của dân tộc Pà Thẻn nói riêng và du lịch huyện Chiêm Hoá nói chung tới du khách gần xa.
Bên cạnh đó, cần có chính sách và cơ chế đầu tư tài chính, sự tham gia tích cực của cộng đồng với tư cách là chủ thể văn hóa trong việc phục hồi, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, nâng cao nhận thức của đồng bào về giá trị của di sản và bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống, tổ chức hoạt động sưu tầm, lưu trữ tài liệu thông tin; bảo tồn gắn với phát triển kinh tế - xã hội...
Với những giải pháp, sự quyết tâm cao từ chính quyền địa phương và người dân, tin tưởng rằng công tác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Pà Thẻn ở Chiêm Hóa sẽ đạt được kết quả tích cực. Qua đó, thực hiện hiệu quả Dự án 6 về " Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch", thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, góp phần bảo tồn nền văn hóa Pà Thẻn trong nền văn hóa các dân tộc Việt Nam phong phú, tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.