Phục dựng lối hát quan họ truyền thống
Mới đây, tại làng Hoài Trung xã Liên Bão (Tiên Du, Bắc Ninh), CLB Quan họ Hoài Trung tổ chức phục dựng lối chơi Quan họ truyền thống hát chúc hát mừng. Đây là một trong 4 hình thức diễn xướng tiêu biểu của người Quan họ: Hát thờ, hát canh, hát hội và hát chúc hát mừng.
Dự chương trình phục dựng có Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Hữu Hùng; những người yêu Quan họ truyền thống trong và ngoài tỉnh Bắc Ninh cùng các nghệ nhân, anh Hai, chị Hai ở các làng Quan họ: Viêm Xá, Đào Xá, Lũng Giang, Đông Yên và CLB Quan họ truyền thống Nhị Hà (thành phố Hà Nội)...
Theo truyền thống, hát chúc hát mừng là hình thức ca hát khi các bọn Quan họ gặp nhau, dùng câu ca để thay thế cho những lời chúc mừng thông thường trong cuộc sống, hoặc khi các bọn Quan họ kết bạn hẹn gặp nhau hát ở trung tâm lễ hội, hay gia đình một thành viên trong bọn Quan họ có việc mừng như cưới xin, sinh con, làm nhà mới, ốm đau lâu ngày khỏi bệnh... Tùy theo hoàn cảnh gặp gỡ của các bọn Quan họ mà có bối cảnh riêng, khi thì hát ở cổng làng, cổng nhà, khi thì hát ở nhà chứa, lúc thì ở đông hội hoặc ở tư gia của một thành viên Quan họ.
Trong hát chúc, hát mừng, đôi bên chỉ được sử dụng giọng La rằng, không ca những giọng lẻ, giọng vặt, giọng giã bạn. Nội dung chủ yếu là chúc sức khỏe, tài lộc, may mắn, mừng năm mới lẫn nhau. Không khí ca hát vui tươi, tránh những bài có nội dung, lời ca trách móc, ai oán, than thân trách phận...
Tại chương trình phục dựng, sau khi Quan họ chủ và Quan họ bạn tái hiện nghi thức thưa gửi, đỡ nhời theo trình tự lề lối, các nghệ nhân, anh Hai, chị Hai đã diễn xướng đối đáp những bài Quan họ cổ với nội dung: Mừng nhà mới, mừng thọ và mừng đám cưới. Một số bài ra và bài đối như: Thoạt chân em bước vào nhà - Đã sang năm mới tháng xuân; Bước sang năm mới tháng xuân - Hôm nay vui vẻ thế này; Sông ngân mượn thợ bắc cầu - Đôi bên bàn định đã lâu; Chúc mừng tổ ấm gia tiên - Chúc mừng tổ ấm trong nhà...