Nghi lễ vòng đời - Một nét văn hóa đặc sắc của người Chăm Islam
“Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam TX. Tân Châu và huyện An Phú” được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nhằm quảng bá, tôn vinh giá trị đặc sắc của loại hình di sản văn hóa phi vật thể của cộng đồng dân tộc thiểu số (DTTS) Chăm Islam.
Nghi lễ vòng đời là sự ứng xử của con người với nhau và đối với toàn xã hội. Cuộc đời mỗi con người đều phải gắn kết với một cộng đồng và phải trải qua những nghi lễ vòng đời. Nghi lễ còn giúp cho mối thâm tình giữa các thành viên trong cộng đồng ngày càng bền chặt. Nghi lễ vòng đời là môi trường khá bền vững trong việc bảo lưu văn hóa truyền thống.
Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam ở An Giang có giá trị lịch sử, cố kết cộng đồng và bảo tồn văn hóa truyền thống. Nghi lễ chứa đựng nhiều lớp văn hóa khác nhau; văn hóa nội sinh, ngoại sinh được tích hợp, tiếp biến trong tiến trình lịch sử di cư, hình thành nên sắc thái văn hóa riêng, góp phần làm đa dạng và phong phú đặc trưng văn hóa và con người An Giang…
Qua đợt kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể năm 2018 của Sở VH-TT&DL An Giang, Nghi lễ vòng đời người Chăm Islam được đưa vào danh mục kiểm kê. Với những giá trị tiêu biểu, chứa đựng nhiều yếu tố văn hóa truyền thống đặc sắc, Sở VH-TT&DL An Giang lựa chọn, trình UBND tỉnh xin chủ trương lập hồ sơ khoa học “Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam TX. Tân Châu và huyện An Phú, tỉnh An Giang” để trình Bộ VH-TT&DL xem xét công nhận, đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Được sự chấp thuận của UBND tỉnh, Sở VH-TT&DL phối hợp UBND huyện An Phú, TX. Tân Châu cùng đơn vị tư vấn (Phân viện nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh) thực hiện hồ sơ Di sản “Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam TX. Tân Châu và huyện An Phú” trình Bộ VH-TT&DL xem xét. Ngày 2/2/2023, Bộ VH-TT&DL ban hành Quyết định 157/QĐ-BVHTTDL, chính thức đưa Nghi lễ vòng đời vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
Tối 18/12, Sở VH-TT&DL An Giang phối hợp UBND huyện An Phú long trọng tổ chức lễ đón nhận quyết định. Trước đó, tối 10/12, tại TX. Tân Châu, Sở VH-TT&DL phối hợp UBND TX. Tân Châu tổ chức lễ công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL ghi danh di sản văn hóa phi vật thể đối với Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam và nghề dệt thổ cẩm của người Chăm (xã Châu Phong, TX. Tân Châu) vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia…
Phó Chủ tịch UBND huyện An Phú Lê Thanh Phương cho biết: “Chính quyền và Nhân dân huyện An Phú, đặc biệt là bà con DTTS Chăm vinh dự được đón nhận quyết định này. Đây là niềm tự hào của đồng bào DTTS Chăm, là tiền đề giúp cho chính quyền và cộng đồng DTTS Chăm cùng nâng cao ý thức hơn trong bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Xin chúc mừng cộng đồng DTTS Chăm, chính quyền và Nhân dân thị trấn Đa Phước, xã Nhơn Hội, Vĩnh Trường, Quốc Thái vinh dự được ghi danh vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam”. Đây không chỉ là niềm tự hào của địa phương, mà còn đặt ra cho chính quyền và cộng đồng DTTS Chăm nhiệm vụ mới, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.
“Chính quyền địa phương cùng đồng bào DTTS Chăm Islam huyện An Phú nói riêng, tỉnh An Giang nói chung đã có nhiều tâm huyết trong việc giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp; để hôm nay vinh dự được Bộ VH-TT&DL ghi danh và đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Cả nước hiện có 396 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, riêng An Giang có 7 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và 2 di tích quốc gia đặc biệt, 28 di tích cấp quốc gia, 8 bảo vật quốc gia, 1 di sản văn hóa thế giới... Đây là kho tàng, vốn liếng văn hóa dồi dào, là niềm tự hào của mỗi người dân An Giang” - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL An Giang Trương Bá Trạng nhấn mạnh.