Đặc sản “độc - lạ” chỉ có ở Quảng Ngãi

Don là một đặc sản nổi tiếng ở Quảng Ngãi

Don có hình dáng giống quả trám, thể hai mảnh, vỏ mỏng có màu vàng nhạt, to bằng móng tay út người lớn, nhìn có vẻ hơi giống con hến. Ruột don màu vàng và có những tua hồng bao quanh. Don nằm sâu dưới cát (khoảng 5 phân), mỗi năm chỉ nổi lên một lần với mực nước ngập khoảng một mét. Đây là loài sinh vật thường sống ở các vùng nước lợ, tập trung nhiều ở khu vực sông Trà Khúc, sông Vệ, tỉnh Quảng Ngãi.

Điểm tập trung sinh sống ưa thích của don là môi trường đất cát. Thường vào mùa khô hạn khoảng tháng 4 đến tháng 5, người dân xung nơi đây sẽ đi cào don. Nhưng có khi vào tháng 7 don cũng xuất hiện nhiều.

Ngoài ra, vào những thời điểm khác trong năm, người Quảng Ngãi thường thay don bằng hến.

Tuy nhiên, đặc sản độc lạ được nhiều du khách tìm kiếm nhất vẫn là don. Theo chia sẻ của người dân nơi đây: Don sau khi mang về, phải rửa sạch với 3 – 5 lượt nước. Sau đó, cho don vào nước vo gạo ngâm khoảng 4 tiếng để don nhả hết đất cát ra.

Hành tây thái sợi rồi ngâm vào tô nước lạnh giảm mùi hăng. Hành tím rửa sạch, cắt lát nhỏ. Lá cũng rửa sạch rồi cắt khúc vừa ăn.

Don sau ngâm đủ thời gian thì vớt ra rồi đem đi luộc. Trong thời gian luộc, sẽ thấy bọt trắng nổi lên trên, thì lấy muôi vớt hết bọt ra cho nước don được trong.

Khi thấy don mở hết miệng ra thì dùng đũa khuấy đều để don bung hết vỏ rồi chắt hết nước luộc vào một cái nồi khác, bởi phần nước này chính là phần tinh tuý nhất. Phần don sau khi luộc bạn đãi cho sạch vỏ bằng nước sạch, chỉ lấy phần thịt don.

Bắc xoong lên bếp, thêm chút dầu ăn rồi phi hành tím cho thơm và cho phần thịt don đã đãi vào xào. Nêm vào gia vị vừa đủ và đảo đều khoảng 5 phút.

Nước don để lắng cặn rồi chiết sang một nồi khác và đun sôi lên, khi thấy bọt trắng nổi lên thì hớt bỏ bớt bọt trắng rồi cho hành tây và lá hẹ vào, để khoảng 2 - 3 phút là tắt bếp.

Múc don ra tô, thêm lên trên vài lát ớt hiểm. Ăn don kèm với canh don với bánh tráng nướng thơm, ớt xào miền Trung hay mắm ớt đều được.

Món don Quảng Ngãi đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là 1 trong 4 sản vật Quảng Ngãi

Khi thưởng thức ta sẽ thấy vị thơm, ngọt của nước dùng, bánh tráng, vị cay của ớt, tiêu… Tất cả hòa quyện tạo nên sức hấp dẫn lạ kì, khiến người ăn cảm nhận trọn vẹn vị ngon đến từ món đặc đặc sản “độc – lạ” chỉ có tại Quảng Ngãi.

Không chỉ ăn cùng nước súp nóng, don Quảng Ngãi có thể chế biến thêm thành kiểu xào hay tô cháo ấm nồng, thơm thanh. Không quá đậm đà, nổi bật nhưng vị ngọt thanh tinh tế và chút cay nồng đan xen của món Don đã trở thành niềm tự hào của ẩm thực thành phố này.

Ở những nơi khác đôi khi cũng có món don. Nhưng khi ăn thử, người tinh ý vẫn nhận ra don có vị tanh cho dù đã ướp rất nhiều gia vị.

Có thể nói món don như đặc tính của người đất Quảng, không cầu kỳ, không đắt đỏ, cái ngon tự nhiên đến từ vị ngọt thanh lạ của con don trên mảnh đất quê hương đã tạo nên một đặc sản, một niềm tự hào của ẩm thực Quảng Ngãi..

Vị ngọt thanh xen lẫn chút cay the của ớt trái khiến bạn muốn ăn mãi không thôi

Ngày nay, khi đi ngang qua Quảng Ngãi, du khách có thể thưởng thức món don ở nhiều hàng quán khắp nơi. Với những hương vị mang nét rất riêng, món don Quảng Ngãi đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là 1 trong 4 sản vật Quảng Ngãi.

Canh don Quảng Ngãi, món đặc sản miền Trung đậm đà hương vị của miền quê dân dã, nhưng khi ăn lại vô cùng cuốn. Canh don ăn dai dai, nước dùng nóng hôi hổi, ngọt thanh kèm với ớt hiểm cay the the kèm theo mùi thơm nồng nàn của hành tây để thực khách nhớ mãi về xứ Quảng thân thương. Mỗi khi có dịp ghé thăm miền đất Quảng Ngãi, du khách đừng quên thưởng thức món don đặc biệt này nhé.

Đinh Ngọc