Đặc sắc lễ hội Nàng Han ở Lai Châu

Lễ hội Nàng Han tôn vinh nữ anh hùng có công đánh đuổi giặc ngoại xâm của đồng bào Thái trắng. (Ảnh: Internet)

Theo truyền thuyết, Nàng Han xuất thân trong một gia đình Thái nghèo ở Chiều Sa (nay là xã Mường So, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu). Nàng cải trang thành nam giới, đứng lên kêu gọi thanh niên trai tráng trong bản đoàn kết đánh giặc. Nàng đứng đầu cuộc khởi nghĩa của đồng bào 16 xứ Thái quật cường đánh bại giặc xâm lược phương Bắc. Sau khi dẫn đoàn quân thắng trận trở về nàng tắm gội ở mó nước Tây An (xã Mường So) rồi bay lên trời . Nhân dân nhớ công ơn của nàng, lập đền thờ và tổ chức Lễ hội ngay ở mó nước nàng tắm. Lễ hội mang ý nghĩa vừa để tri ân, vừa mong cầu sự ấm no, mùa màng tươi tốt cho khắp bản làng.

Cứ vào ngày 15 tháng 2 âm lịch hàng năm, tại bản Tây An, xã Mường So, bà con dân tộc người Thái, người Mường lại nô nức tổ chức Lễ hội. Vào ngày này, bà con dâng hương, hoa, nông sản, thực phẩm do chính bản làng làm ra. Bên cạnh đó, còn rất nhiều hoạt động văn nghệ đặc sắc như những điệu múa đậm bản sắc của đồng bào Thái hòa với tiếng đàn Tính tẩu.

Trong lễ Nàng Han có phần lễ tế trâu trắng gồm 6 bài tế lễ: Tùng song tơ, Phái lệ tơ, Thá ớc, Thá hu nơ, Then hầu phét, Quát bó héo và 32 bài múa dân gian như múa xòe, múa nón, múa đi cày... tượng trưng cho các sinh hoạt của người Thái trong đời sống lao động sản xuất hằng ngày. Phần hội có các trò chơi truyền thống của dân tộc Thái như: Kéo co, đánh Tó Má Lẹ, thi ném còn, thi đánh cầu lông gà, thi đẩy gậy, thi bắt cá....

Các cô thiếu nữ Thái rực rỡ trong những bộ váy cóm duyên dáng uốn mình chơi trò ném còn, đánh cầu, kéo co. Các chàng trai Thái lực lưỡng, nhanh nhẹn trong trò chơi thi đi cà kheo, thi bắt cá…Ngoài ra, cuộc thi bắt cá trên sông Vằng Pheo cũng thu hút nhiều người tham gia.

Múa xòe trong Lễ hội Nàng Han ở xứ Thái Mường So. (Ảnh: Internet)

Lễ hội diễn ra trong một ngày, đến cuối buổi lễ người tham gia được thưởng thức các món ăn đặc sản của người Thái với những hương vị mang đậm phong vị Tây Bắc.

Lễ hội Nàng Han xã Mường So được tổ chức nhằm giữ gìn, phát huy giá trị di tích lịch sử đền thờ Nàng Han tại xã Mường So. Đồng thời, đây cũng là dịp sinh hoạt văn hóa gắn kết giữa các dân tộc trong vùng. Các nam thanh nữ tú có dịp gần gũi, tìm hiểu nhau, hẹn ước nên duyên chồng vợ.

Bên cạnh đó là quảng bá tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch của địa phương, đưa hình ảnh nét văn hóa đặc trưng của vùng đất Mường So đến với đông đảo du khách trong nước và quốc tế.

Múa tưởng nhớ công lao to lớn của Nàng Han. (Ảnh: Internet)

Đinh Ngọc