Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ - đăng
(DTTG) Theo quan niệm của dân tộc Xơ – đăng lễ cúng máng nước với ý nghĩa cầu mong cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt, mọi người trong làng được khoẻ mạnh, đoàn kết đùm bọc lẫn nhau chống lại dịch bệnh, thiên tai, thú dữ…
| Đồng bào Xơ Đăng chuẩn bị thực hiện nghi lễ cúng. (Ảnh: Internet) |
Đồng bào Xơ - đăng cư trú chủ yếu ở tỉnh Kon Tum và hai huyện Trà Mi, Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Người Xơ-đăng có nhiều nghi lễ văn hóa truyền thống gắn với hoạt động sản xuất nông nghiệp, trong đó Lễ cúng máng nước là một nghi thức tiêu biểu.
Nghi lễ cúng máng nước của người Xơ - đăng ở tỉnh Kon Tum nhằm tạ ơn thần linh, cầu mong cho sông nhiều nước, suối đừng cạn để con người mạnh khỏe, vật nuôi đầy đàn, mùa màng bội thu, gắn kết tình đoàn kết cộng đồng thôn, làng.
Vào những ngày đầu năm mới, người Xơ-đăng sẽ tổ chức Lễ cúng máng nước. Trước khi thực hiện lễ cúng, mỗi làng sẽ chuẩn bị 2 con gà trống và 1 con heo. Tất cả đàn ông trong làng đều mang lễ vật vào địa điểm lấy nước trên dòng suối.
| Dân làng phấn khởi nổi chiêng, trống vui hội mừng nước về làng. (Ảnh:Internet) |
Tại đây, già làng lần lượt cắt tiết heo, gà để cho tiết chảy xuống dòng suối, từng gia đình dùng một ống nứa rừng múc nguồn nước dưới suối đã được hòa với tiết gà, heo mang về nhà nhóm bếp nấu nước, cơm và thức ăn mừng Tết máng nước cho riêng gia đình mình.
Tiếp theo, già làng sẽ đọc bài cúng xin thần núi, thần rừng ban phước lành cho dân làng làm ăn thuận lợi, đoàn kết và ban cho dân làng nguồn nước trong lành quanh năm.
Sau khi thực hiện xong nghi lễ, thanh niên trong làng chặt những ống tre, đặt ống dẫn nước xuống khe suối để đưa nước về tận làng để người dân tiện sinh hoạt. Khi nguồn nước về tới máng của làng, già làng tiếp tục cắt tiết một con gà nữa để tạ ơn thần.
Tiếp đến, mỗi gia đình lấy một ống nước từ máng nước chung của buôn làng về nhà đổ vào chén rượu cần, nấu cơm cúng tại nhà mình rồi mang chén rượu, cơm và đồ cúng đến nhà Rông tập trung làm lễ uống rượu cần mừng nguồn nước.
Với ý nghĩa tạ ơn thần nước đã đem lại những may mắn trong năm cũ và cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi trong năm mới, Lễ cúng máng nước là một trong những lễ hội quan trọng và là một phong tục đẹp hiện vẫn được đồng bào Xơ – đăng gìn giữ.