Già làng A Blong – Người giúp đồng bào Rơ Măm xóa bỏ hủ tục, vươn lên thoát nghèo

Nằm cách trung tâm thành phố Kon Tum (tỉnh Kon Tum) khoảng chừng 110km, cộng đồng dân tộc ít người Rơ Măm ở làng Le, xã biên giới Mô Rai có khoảng 185 hộ với hơn 500 nhân khẩu đang sinh sống. Người Rơ Măm nơi đây chủ yếu lao động sản xuất bằng chân tay, làm bắp, khoai mì, cao su…

Với ký ức của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) Rơ Măm nhiều năm về trước, đời sống kinh tế, văn hóa xã hội của người dân gặp rất nhiều khó khăn, sản xuất kinh tế còn lạc hậu chưa biết tiếp cận khoa học kỹ thuật, phân bón vào trong tăng gia sản xuất. Hơn nữa những hủ tục lạc hậu như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống… vẫn còn phức tạp.

Là người lính trên tuyến đầu chống Mỹ cứu nước, khi trở về già làng A Blong đã có thời gian công tác và làm việc tại bưu điện. Sau một thời gian dài, già đã chuyển sang dạy học trên vùng đất biên giới Mô Rai. Theo lời kể của già A Blong, thời ấy khi trở về làm việc và dạy học, người dân nơi đây trình độ dân trí còn rất thấp, thậm chí nhiều người còn không biết nói tiếng quốc ngữ. Cái đói, cái nghèo, trình độ thâm canh sản xuất của người dân còn rất lạc hậu nên nhiều nhà không dám mơ đến việc cho con cái đi học cái chữ.

Thời ấy, với quyết tâm giúp bà con đồng bào DTTS Rơ Măm thoát nghèo, động viên các gia đình cho con em đi học xóa nạn mù chữ nên già A Blong đã cùng các cấp chính quyền đến từng thôn làng, nhà bà con để vận động. Lúc ấy chỉ “cuốc bộ” đi lại nên gặp rất nhiều khó khăn và người dân vẫn chưa ý thức được nhiều về việc cho con em đến trường.

“Sau nhiều lần họp dân, động viên bằng nhiều hình thức khác nhau thì người dân đã hiểu được chỉ có cái chữ thì sau này mới giúp con em thoát nghèo nên bà con sau đó dù khó khăn vẫn cho con em đến trường. Chính vì thế, tất cả con em đồng bào Rơ Măm nơi đây giờ đã được đi học, nhiều em đỗ các trường cao đẳng, đại học trong cả nước”, già A Blong vui mừng kể.

Không những là người tiên phong, đi đầu trong việc vận động dân làng cho con em đến trường mà già A Blong còn tiên phong trong phát triển kinh tế hộ gia đình, kêu gọi người dân xóa bỏ những hủ tục lạc hậu như tình trạng tảo hôn và loại bỏ hôn nhân cận huyết thống…

Theo già A Blong, hiện nay gia đình già có gần 3ha cao su đang cho khai thác mủ, già còn chăn nuôi bò, gia cầm niên kinh tế đã dần phát triển, đi lên. Từ đó già đã cùng chính quyền địa phương vận động bà con nơi đây nên học hỏi, áp dụng khoa học kỹ thuật vào tăng gia sản xuất, trồng các cây dài ngày cho thu nhập cao như cao su, chăn nuôi thêm trâu bò, heo, gà… để có thêm thu nhập.

Nhờ vào sự kiên trì vận động của chính quyền, sự phân tích về các hủ tục nào nên giữ, nên bỏ của già A Blong mà người dân Rơ Măm đã hạn chế được tình trạng tảo hôn và loại bỏ hủ tục hôn nhân cận huyết thống… Người dân Rơ Măm ở Làng Le giờ chỉ duy trì những văn hóa truyền thống như; dệt thổ cẩm, đan lát thủ công, múa cồng chiêng, múa xoang và tham gia các lễ hội mừng lúa mới, nhà rông mới.

Nói về già làng A Blong, anh A Hải cho biết, già A Blong là một người rất có uy tín đối với người dân đồng bào Rơ Măm nơi đây. Già đã lớn tuổi, hiểu được những việc làm đúng sai nên luôn là người đứng ra giải quyết những việc mâu thuẫn hộ gia đình, khó khăn trong dân làng. Không những vậy, già luôn khuyên răng, vận động bà con tăng gia sản xuất, xoá bỏ các hủ tục lạc hậu để thoát nghèo. Với tôi và dân làng nơi đây thì già luôn là tấm gương sáng để con cháu học hỏi và noi theo.

Ông Nguyễn Hữu Dũ - Chủ tịch UBND xã Mô Rai cho biết, thực hiện Ðề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người Rơ Măm đến 2025 nhằm giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân một cách bền vững, địa phương đã tập trung xây dựng các cơ sở hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ cây giống, tạo điều kiện cho con em học sinh người đồng bào DTTS Rơ Mâm được đến trường.

“Trong công tác dân vận, vận động bà con đồng bào DTTS Rơ Mâm tại làng tham gia học tập, phát triển kinh tế thì già làng A Blong luôn là người tiên phong. Ông luôn hưởng ứng cùng chính quyền vận động, khuyến khích người dân học tập các mô hình sản xuất trồng trọt, chăn nuôi nhằm từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân”, ông Vũ cho biết thêm.

Với những đóng góp tích cực của mình, năm 2020 già làng A Blong vinh dự là một trong số 25 đại biểu của tỉnh Kon Tum đi dự Đại hội các dân tộc thiểu số Việt Nam lần thứ II.

Văn Hà