Nỗ lực chống hạn cho vụ hè thu

Vụ đông-xuân 2023-2024, toàn huyện Minh Hóa gieo trồng hơn 2.000ha cây trồng các loại; trong đó cây lương thực như lúa, ngô khoảng hơn 1.500ha. Tuy nhiên, thời tiết nắng nóng kéo dài từ giữa tháng 2 đến đầu tháng 5 khiến nhiều diện tích sản xuất bị thiếu nước trầm trọng, ảnh hưởng đến năng suất toàn vụ.

Vụ mùa năm nay, gia đình bà Cao Thị Hoa Hường, ở thôn Liêm Hóa, xã Trung Hóa gieo trồng 4 sào ngô và 3 sào lạc. Tuy nhiên, nắng nóng kéo dài trúng vào thời điểm cây trồng trổ bông, còn khoảng 20 ngày nữa là cho thu hoạch khiến nhiều diện tích ngô, lạc bị chết hoặc lép hạt, dự kiến năng suất giảm 70% so với vụ trước. Bên cánh đồng ngô gần như cháy nắng hoàn toàn, bà Hường thở dài cho biết, năm nay nắng cao điểm đúng lúc cây trổ bông nên coi như mất trắng. Hiện, chỉ còn tận dụng đưa về làm thức ăn cho trâu, bò.

Không chỉ gia đình bà Hường mà nhiều hộ gia đình trong thôn Liêm Hóa cũng trong tình trạng mất mùa do nắng hạn. Những đồng ngô xanh ngắt sau Tết Nguyên đán giờ đây chỉ bạc thếch “màu nắng”. Chủ tịch UBND xã Trung Hóa Cao Xuân Dương cho hay, vụ đông-xuân 2023-2024, toàn xã có trên 172ha ngô, trên 113ha lạc, thế nhưng tình trạng nắng nóng gay gắt, không có mưa đã khiến cho trên 160ha ngô, hơn 49ha lạc của người dân bị khô hạn, giảm năng suất từ 50-70%. Tương tự, nhiều diện tích cây trồng trên địa bàn các xã Hóa Hợp, Thượng Hóa, Tân Hóa và xã Minh Hóa cũng bị ảnh hưởng bởi thời tiết nắng nóng, khiến sản lượng giảm sút so với mọi năm. Thống kê của ngành nông nghiệp huyện Minh Hóa cho biết, toàn huyện có gần 300ha ngô, hơn 70ha lạc bị thiệt hại trên 50% do nắng nóng kéo dài đợt vừa qua.

Theo dự báo, tình hình nắng nóng sẽ còn tiếp tục kéo dài trong thời điểm gieo trồng vụ hè-thu năm nay. Nhiều hồ, đập trên địa bàn huyện đã dần cạn kiệt nguồn nước. Đập Ba Nương (xã Xuân Hóa) là đập thủy lợi lớn nhất trên địa bàn huyện, phục vụ tưới tiêu cho hơn 200ha lúa nước tập trung ở xã Xuân Hóa và thị trấn Quy Đạt. Tuy nhiên, hiện tại mực nước xuống thấp, chỉ bảo đảm nước tưới cho khoảng 15ha trong điều kiện sản xuất bình thường.

Theo kế hoạch, vụ hè-thu năm nay huyện Minh Hóa gieo trồng trên 340ha, trong đó nguồn nước tưới từ công trình thủy lợi trên 313ha, tưới ngoài công trình thủy lợi trên 27ha. Lịch gieo trồng vụ lúa hè-thu năm nay trên địa bàn huyện bắt đầu từ ngày 20/5 nhưng hiện các hồ đập chứa nước đã xuống mức thấp, nguy cơ xảy ra thiếu nước rất cao. Bởi vậy, huyện đang nỗ lực, tập trung ứng phó nhằm giảm thiểu thiệt hại thấp nhất.

Ông Đinh Xuân Nguyên, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Minh Hóa cho hay, từ đầu tháng 3, UBND huyện đã có văn chỉ đạo phòng, ban, địa phương tăng cường thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh trên địa bàn.

Để chủ động nguồn nước phục vụ sản xuất cho cây trồng vụ hè-thu, ngành nông nghiệp huyện đã chủ động phối hợp với Chi nhánh thủy nông Tuyên Minh, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình và chính quyền các xã, thị trấn tiến hành kiểm tra, rà soát các khu vực bị ảnh hưởng, có nguy cơ bị thiệt hại do hạn hán để sớm triển khai các biện pháp khắc phục. Bên cạnh đó, yêu cầu các địa phương cần chủ động theo dõi tình hình hạn hán, rà soát các nguồn nước, các sông suối, khoanh vùng diện tích cây trồng thiếu nước tưới, có khả năng bị hạn để xây dựng kế hoạch điều tiết nước phù hợp nhằm tránh tình trạng tranh chấp nước hoặc tưới không tiết kiệm dẫn đến cạn nguồn nước...

Cùng với đó, huyện cũng tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn tuyên truyền, tổ chức toàn dân làm thủy lợi, tu sửa, nạo vét kênh mương, công trình thủy lợi, chuẩn bị máy bơm dã chiến để bơm tận dụng các nguồn nước từ đầu vụ và bơm nước chết ở các hồ vào cuối vụ. Đối với diện tích thiếu nước hoàn toàn, chủ động chuyển đổi sang cây trồng cạn có nhu cầu nước thấp như đậu đỗ, khoai, rau màu...