Những ngày cuối năm trời rét căm căm, từng đợt gió lạnh từ bên kia sườn núi thổi về bản. Nhưng khác với mùa đông năm trước, năm nay, Trưởng bản Chín Chăn Và vẫn ngồi xem ti vi, sưởi ấm bên bếp lửa.
Thời gian này năm ngoái, ông Và đâu có được cái niềm vui ấy, ông phải xông ra ngoài trời rét, đến từng nhà người dân trong bản vận động, hướng dẫn bà con chống rét cho đàn trâu.
Bản nơi ông Chín Chăn Và sinh sống có hơn 100 hộ dân đều nuôi trâu, bà con có thói quen làm chuồng trâu cạnh nhà. Chuồng trâu làm bằng tre, gỗ, tuy thuận tiện trong quá trình trông nom, chăm sóc nhưng lại gây mất vệ sinh, mùi hôi thối từ chuồng trại theo gió tỏa ra tứ phía.
Hơn nữa, do chuồng trại không kín, vào những đợt rét đậm, rét hại, Trưởng bản Và phải thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở bà con che chắn cẩn thận để tránh rét cho đàn trâu... Nhận thấy hạn chế này, năm ngoái, vừa ăn Tết xong, cán bộ xã đến từng nhà vận động bà con tham gia xây dựng khu chuồng trại tập trung ở cuối bản và chuyển đàn trâu ra đó, nhưng nhiều người ngần ngại.
Con trâu vốn là tài sản lớn của bà con, chuyển chuồng trâu ra xa nhà không trông coi được, lỡ trâu bị bắt trộm thì sao? Vậy là một số người đưa ra lý do để từ chối: “Năm nay không "hợp tuổi", tôi không chuyển chuồng trâu được. Mà chúng tôi cũng đã quen sống cạnh chuồng trâu rồi, thấy mọi việc vẫn bình thường, sao phải chuyển?”. Khi các tổ chức đoàn thể của xã đến tuyên truyền, vận động, một số gia đình đóng kín cửa, không ra ngoài, không tiếp xúc...
"Cái khó ló cái khôn", một bạn đoàn viên nghĩ ra cách chụp ảnh ngôi nhà và chuồng trâu làm gần nhà của bà con rồi in ra cùng một số hình ảnh người gầy ốm, bệnh tật, những con giun đũa, giun móc, giun kim... như khuyến cáo của cơ quan y tế. Trong một buổi sinh hoạt tập trung tại nhà văn hóa của bản, các đoàn viên, thanh niên đưa cho bà con xem.
Nhìn thấy những hình ảnh này, ai cũng e ngại. Vậy là các bạn đoàn viên được thể tuyên truyền: “Nếu bà con không thay đổi lối sống mà vẫn cứ ở cạnh chuồng trâu thì những con giun này sẽ có nhiều trong bụng bà con; bà con cũng sẽ ốm đau, gầy yếu như vậy...”.
Trưởng bản Chín Chăn Và đứng lên bảo: “Thanh niên nó nói phải đấy, ăn ở mất vệ sinh sẽ khiến trẻ con hay đau bụng, ốm yếu, khổ lắm”. Một vài tiếng nói phụ họa theo: “Đúng thế. Mấy đứa trẻ nhà tôi cũng thường xuyên đau bụng...”.
Ngay sau buổi sinh hoạt, phần lớn hộ gia đình có mặt đã đăng ký di dời chuồng trâu ra xa nhà. Chỉ trong vòng gần một tháng, 100% hộ dân đã nhất trí thực hiện.
Khu nuôi nhốt tập trung được hoàn thành với sự hỗ trợ vốn của Nhà nước, thiết kế hai dãy chuồng trại với những ô chuồng riêng biệt, tường xây kiên cố có mái che, thoáng khí, có nơi chứa ủ phân thải... Đàn trâu hàng trăm con của cả bản được đưa ra khu tập trung này, bảo đảm vệ sinh, đồng thời kín gió, chống rét hiệu quả vào mùa đông.
Các gia đình đã chú trọng trồng cỏ voi, bảo đảm đủ thức ăn cho đàn trâu vào những ngày đông giá lạnh, không còn phải thả ra ngoài đồng. Bản còn lập ra một tổ an ninh tự quản, mọi người dân trong bản đều phải có trách nhiệm bảo vệ đàn trâu...
Không chỉ làm khu nuôi nhốt trâu tập trung, vừa qua, bà con trong bản còn bảo nhau góp công, góp sức để cải tạo con đường chính dẫn vào bản... Trưởng bản Chín Chăn Và nói với bà con: “Ngày trước, mỗi lần trong bản có khách đến, tôi thấy ngại lắm, bởi trâu nuôi gần nhà mất vệ sinh, đường sá chật hẹp, đầy phân gia súc... Bây giờ khách đến bản thì chắc ai cũng hài lòng vì đường sạch, môi trường tốt bà con ạ”.