Đó là ông Nguyễn Đức Lâm, ở xã Yên Lãng (Đại Từ, Thái Nguyên). Không chỉ là điển hình làm kinh tế giỏi mà với tâm niệm “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”, ông đã có nhiều đóng góp tích cực cho cộng đồng. Mới đây, ông vinh dự được Trung ương Hội Cựu chiến binh tặng Bằng khen về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Nhà ông Lâm nằm ngay trung tâm xã Yên Lãng, (Đại Từ, Thái Nguyên) bên ngoài là cửa hàng kinh doanh máy móc phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp, bên trong là khu trưng bày sinh vật cảnh, nơi ông coi như “thế giới riêng” của mình.
Với chất giọng khỏe khoắn, tràn đầy năng lượng, ông kể cho chúng tôi nghe về cuộc đời mình. Ông bảo đó là những ngày cơ cực nhưng ý nghĩa để ông biết trân trọng công sức của mình và cảm thông với những hoàn cảnh khó khăn.
Ông Lâm sinh ra và lớn lên tại xã Bản Ngoại, Đại Từ. Năm 1979, chiến tranh biên giới phía Bắc xảy ra, khi đó ông vừa tròn 19 tuổi, đang là công nhân Mỏ đá Núi Voi (thuộc Công ty Gang thép Thái Nguyên). Cũng như bao người, ông xung phong lên đường, trực tiếp tham gia chiến đấu tại huyện Văn Quan, (Lạng Sơn). Sau 5 tháng hoàn thành nhiệm vụ trở về địa phương, ông bắt tay xây dựng kinh tế gia đình. Ngày đó, kinh tế khó khăn, cái ăn cái mặc là nỗi lo canh cánh trong mỗi nếp nhà, vợ chồng ông phải làm nhiều nghề để kiếm sống như buôn bán, sửa xe đạp, làm ruộng, đúc xoong, nồi tại các chợ...
Ông Lâm kể: Lúc đó, Bản Ngoại không có chợ, trong khi ở Yên Lãng đang phát triển, nên ông thường đạp xe đạp chở lỉnh kỉnh xoong chảo, đồ nhôm, nhựa đi từ nửa đêm vượt gần 10km lên Yên Lãng bán cho kịp chợ phiên. Nhiều năm ròng rã đi lại buôn bán, ông tích cóp được tiền mua đất làm nhà, sinh cơ lập nghiệp trên mảnh đất Yên Lãng.
Sau này, điện lưới nông thôn phát triển, ông chuyển sang kinh doanh thiết bị điện, máy móc phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp, cơ khí tổng hợp. Nhu cầu mua sắm máy móc, thiết bị điện của người dân ngày càng tăng cao, việc buôn bán, kinh doanh của ông gặp nhiều thuận lợi. Hằng năm, doanh thu từ cửa hàng ông đạt trên 800 triệu đồng.
Bên cạnh đó, với niềm đam mê, nhiều năm nay ông cũng “bén duyên” với sinh vật cảnh. Ông là một trong những người gây dựng phong trào sinh vật cảnh ở Yên Lãng. Hiện nay, ông là Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh huyện Đại Từ.
Ở tuổi 64, ông vẫn say sưa, tất bật với công việc, khi thì ở cửa hàng buôn bán, sửa chữa máy móc, khi lại chăm sóc cây cối, tuyên truyền, hướng dẫn người dân việc trồng cây và làm giàu từ cây... Ông tâm niệm, trong bất cứ hoàn cảnh nào đều phải làm việc, nỗ lực phấn đấu noi gương Bác Hồ vĩ đại. Mình có kinh tế vững không chỉ cho mình và gia đình mà còn giúp người nghèo khó, chia sẻ với cộng đồng.
Ngày còn buôn bán ở chợ, gia đình ông đã được nhiều người biết đến vì thường xuyên giúp đỡ những người xin ăn, lang thang ngoài chợ. Bây giờ, gặp ai khó khăn, ông vẫn sẵn lòng giúp. Hằng năm, ông đều dành tiền để hỗ trợ cho các trường hợp khó khăn đột xuất, ủng hộ kinh phí cho chương trình Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam; hỗ trợ trẻ em mồ côi; ủng hộ các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể thao của xã, nhất là công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Trong đợt dịch COVID-19, ông ủng hộ công tác phòng, chống dịch 15 triệu đồng.
Ông cũng tích cực, tiên phong tham gia các phong trào, cuộc vận động do tổ chức hội các cấp và chính quyền địa phương phát động, nhất là Chương trình xây dựng nông thôn mới; tuyên truyền, vận động gia đình, người thân thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương.
Giai đoạn 2021-2022, ông gương mẫu hiến 35m2 đất làm đường vào Trạm Y tế xã, khu dân cư xóm Thắng Lợi và ủng hộ hơn 100 triệu đồng để xây Nhà văn hóa xóm Trung Tâm, lắp camera an ninh của xã, ủng hộ cây cảnh cho khuôn viên Nhà văn hóa xóm, các chùa trên địa bàn...
Ông Phạm Hữu Tuấn, Chi hội trưởng Chi hội Cựu chiến binh xóm Trung Tâm, cho biết: Ông Lâm là người sống giản dị, chan hoà và luôn gương mẫu trong mọi phong trào, hoạt động của xóm, được mọi người tin yêu, mến phục. Với uy tín, tiếng nói của mình, ông đã tích cực tuyên truyền, vận động, đứng ra giải quyết ổn thỏa nhiều mâu thuẫn trong nhân dân, phối hợp với Công an xã giữ gìn an ninh trật tự, góp phần giữ bình yên thôn xóm; kêu gọi mọi người nâng cao ý thức bảo vệ môi trường...
Từ những nỗ lực trong phát triển kinh tế, chia sẻ vì cộng đồng, ông đã được UBND huyện Đại Từ tặng Giấy khen vì có nhiều thành tích trong phong trào thi đua yêu nước, được Hội Chữ thập đỏ huyện ghi nhận Tấm lòng vàng trong công tác nhân đạo.