Đời sống xã hội

Khát vọng rồng bay

Tùy bút của Nguyễn Ngọc Phú • 15/02/2024 - 08:12

Đất nước lại rộn ràng đón mùa xuân Giáp Thìn với bao khát vọng rồng bay. Lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam với bao chiến công chói lọi đều vào mùa xuân. Đó là những chiến công vĩ đại và đầy hiển hách, như: Chiến thắng mùa xuân 1077 của nhà Lý tiêu diệt quân Tống; là ba lần chiến thắng quân Nguyên của nhà Trần vào mùa xuân năm 1258, mùa xuân 1285 và mùa xuân 1288; là chiến thắng mùa xuân Kỷ Dậu năm 1789 của vua Quang Trung Nguyễn Huệ đánh đuổi 20 vạn quân xâm lược Mãn Thanh ra khỏi bờ cõi nước Nam. Lịch sử mở sang trang mới, mùa xuân 1930 đánh dấu sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam, một bước ngoặt vô cùng quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, một mốc sáng chói trên con đường phát triển đất nước.

Hơn 1.000 năm trước với trí tuệ siêu phàm, bản lĩnh phi thường của một bậc minh quân Lý Công Uẩn đã quyết định dời đô từ thành Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội). Huyền thoại rồng bay đã minh chứng khát vọng lớn lao với trí tưởng tượng kỳ diệu của nhân dân cũng như vận hội mới đầy tươi sáng của đất nước. Năm 2024 là năm có nhiều sự kiện lịch sử trọng đại, trong đó có kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô. Thủ đô Thăng Long-đất Tràng An hào hoa, thủ đô của hòa bình; với mỗi người dân Việt Nam, Hà Nội luôn là nỗi nhớ, là niềm tự hào để mọi người chiến đấu hy sinh, cống hiến sáng tạo vì Thủ đô rồng bay ngàn năm văn hiến: “Từ thuở mang gươm đi mở cõi/Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long” (Huỳnh Văn Nghệ).

Năm 2024 cũng là năm kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Từ những chiến hào đánh lấn vây chặt quân thù đến những con rồng lửa bay lên từ bệ phóng Thủ đô năm 1972 đã tạo ra một thế trận “Điện Biên Phủ trên không” hạ pháo đài bay B52, đánh sập ý đồ “đưa miền Bắc về thời kỳ đồ đá” của đế quốc Mỹ.

Đẹp biết bao cành hoa đào Nhật Tân thay thiếp báo tin thắng trận của vua Quang Trung mang tặng cho công chúa Ngọc Hân đến làng hoa Ngọc Hà lấp lánh sắc đào chứng kiến máy bay B52 bị bắn hạ rơi xuống hồ nước. Hoa thì vẫn tươi sắc thắm rạng rỡ, rực rỡ theo năm tháng thời gian như một dấu son, dấu ấn lịch sử. Cành đào vẫn muôn thuở là biểu tượng mùa xuân, ngày Tết cổ truyền của dân tộc. “Đảng đã cho ta một mùa xuân”-một nhạc sĩ đã từng viết như thế.

Xuân về trên Quảng trường Hồ Chí Minh. Ảnh: Minh Quý — Xuân về trên Quảng trường Hồ Chí Minh. **Ảnh: Minh Quý**

Mùa xuân về hoa đào đỏ thắm, hoa mai vàng tươi. Đào Bắc, mai Nam và cả hai sắc màu tươi thắm này là sắc cờ đỏ sao vàng Quốc kỳ của đất nước. Lá cờ đỏ sao vàng năm cánh ấy đã tung bay trước hàng quân của 34 chiến sĩ với vũ khí thô sơ của Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân trong khu rừng Trần Hưng Đạo cách đây 80 năm, đó là tiền thân của quân đội ta ngày nay.

Khát vọng rồng bay mùa xuân đất nước bắt đầu từ trầm tích lịch sử văn hóa dân tộc. Trong 12 con giáp thì rồng là con duy nhất do con người tưởng tượng ra. Hình ảnh con rồng rất phổ biến trong đời sống người dân Việt. Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, thủy tổ người Việt là Lạc Long Quân (vốn cốt rồng) và Âu Cơ (vốn cốt tiên) gặp nhau sinh ra bọc trăm trứng.

Cội nguồn người Việt con Rồng cháu Tiên bắt đầu từ truyền thuyết đó. Đồng bằng sông Cửu Long chín nhánh sông màu mỡ phù sa, xóm làng sầm uất như một chùm chín con rồng uốn lượn tạo nên vựa thóc trù phú của đất nước mà nhà văn Nguyên Hồng đã ngợi ca thật sảng khoái, thật tự hào, thật phóng khoáng đầy cảm giác cộng hưởng nhân lên và lan tỏa: “Mê Kông quặn đẻ/Chín nhánh sông vàng/Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sương/Mồ hôi vã bãi lau thành đồng lúa”.

Dải đất hình chữ S thật mềm mại bay bổng như có nhà thơ đã ví: “Đất nước mình mang dáng rồng bay”. Vâng, đó là dáng chiếc áo dài thướt tha và duyên dáng. Đó là như dáng mẹ thắt đáy lưng ong. Một đất nước sinh ra những dòng sông, vươn cao những cây cầu rồng: Cầu Long Biên (Hà Nội), cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa), cầu Rồng (Đà Nẵng). Một đất nước mà bao khúc dân ca ngọt ngào đậm tình xứ sở với hoa trái bốn mùa đều được bồi đắp phù sa từ những dòng sông con rồng ấy.

Khát vọng rồng bay đó là những đại lộ, những con đường cao tốc mang dáng những con rồng vươn lên phía trước mở ra những đại lộ mới cả trong cách cảm cách nghĩ những đột phá tư duy mới, phát triển kinh tế xây dựng đất nước giàu mạnh...

Mùa xuân đất nước với khát vọng rồng bay như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: Nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Đi dọc đường xuân với khát vọng rồng bay chính là hành trình từ quá khứ đến tương lai, từ số phận một con người gắn bó với số phận cộng đồng dân tộc. Khi tốc độ, nhịp độ đời sống công nghiệp tăng lên nhanh chóng thì hình như đời sống tâm linh riêng tư chậm lại. Chầm chậm để tìm lại với mình và tới mình. Một điệu dân ca được sinh ra từ tình yêu lao động đã trở thành một thương hiệu văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được thế giới tôn vinh. An dân lòng người bắt đầu từ những trầm tích của quá khứ lịch sử.

Nhưng chính hiện tại mới là những hào quang để thanh lọc, để chưng cất hội tụ và kết tinh vẻ đẹp đời thường tinh khiết và ấm nóng tình người, tình đời. Đó là lòng nhân ái, là sự vươn chồi đón lộc của khí xuân, sắc xuân khi đất trời giao hòa vào xuân. Đường đến mùa xuân là con đường đi từ nông thôn ra thành thị, từ cánh đồng lúa chín đến những ống khói vươn cao, những cây khói trắng bay lên từ hơi thở đời sống công nghiệp.

Tôi nhiều lần mải mê trước vẻ đẹp đan nhau giao thoa những sắc màu thổ cẩm mà đồng bào dân tộc thiểu số đã thêu dệt vào đó không chỉ vẻ đẹp bình dị, mơ mộng huyền bí mà còn gửi gắm thu nhận và khát khao bao khát vọng, được hãnh diện, được tôn vinh, được tự do giải phóng ước mơ của mình. Hình thổ cẩm như nâng họ bay lên từ cao nguyên đá núi Đồng Văn, bay lên từ những phiên chợ tình đậm sắc màu dân tộc, bay lên từ những thung lũng sâu chập chùng đồi núi. Cánh bay từ nội lực, nội sinh, cánh bay từ sự cộng hưởng đoàn kết của 54 dân tộc.

Mùa xuân này trên miền rẻo cao hoa mơ lại trắng, một sắc trắng mộng mơ nơi địa đầu Tổ quốc. Nơi đó in dấu bước chân những người lính biên phòng đạp lên đá núi tai mèo không chỉ bảo vệ biên giới lãnh thổ quốc gia mà còn đưa ánh sáng văn minh, đưa ấm no về với bản làng heo hút. Mùa xuân này trên đảo xa những ngôi chùa mái cong lượn sóng hình rồng. Những con sóng cuộn trắng như vảy rồng, ngôi chùa cũng là một cột mốc sống tâm linh giữa biển khơi. Mùa xuân Giáp Thìn năm 2024, mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh thời đại rực rỡ trong hành trình lịch sử của dân tộc, mùa xuân của đất nước, mùa xuân của khát vọng rồng bay…