Hợp tác lao động Việt Nam - Nhật Bản hướng tới sự phát triển xứng tầm, sâu rộng

Diễn đàn có sự tham dự của Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính; lãnh đạo một số Bộ, ngành, tổ chức của hai nước Việt Nam - Nhật Bản. Diễn đàn đã thu hút sự tham gia của hơn 100 nghiệp đoàn, doanh nghiệp Nhật Bản, gần 100 doanh nghiệp Việt Nam và gần 200 thực tập sinh, lao động Việt Nam, đại diện cho hơn 300.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản. Đây là một trong các hoạt động thuộc chuỗi các sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản (1973 - 2023).

Hợp tác lao động Việt Nam - Nhật Bản đã thực hiện từ năm 1992, đến nay đã có trên 500.000 lao động Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản theo các chương trình: thực tập kỹ năng; lao động đặc định; đưa ứng viên điều dưỡng, hộ lý Việt Nam sang Nhật Bản làm việc trong khuôn khổ Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (EPA); lao động là kỹ thuật viên, phiên dịch viên.
Năm 2023 ghi dấu số lượng lao động Việt Nam cao nhất từ trước đến nay về cả số lượng người đi hàng năm sang Nhật Bản (dự kiến khoảng 85.000) và cả số lượng đang làm việc tại Nhật Bản (trên 300.000 người). Việt Nam cũng là nước đứng đầu cả về mặt số lượng sang làm việc hàng năm cũng như tổng số đang làm việc tại Nhật Bản trong số 15 nước phái cử thực tập sinh/lao động sang Nhật Bản.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, “Sau 30 năm hợp tác lao động Việt Nam - Nhật Bản, đây là lần đầu tiên có một sự kiện lớn về mặt quy mô và tầm vóc như ngày hôm nay, và có Thủ tướng Chính phủ tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn. Điều này khẳng định tầm quan trọng của mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, tầm quan trọng của hợp tác lao động trong bối cảnh hai nước đã nâng tầm lên Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hoà bình và thịnh vượng tại khu vực châu Á và trên thế giới”.

Bộ trưởng khẳng Hợp tác lao động Việt Nam - Nhật Bản phát triển một cách nhanh chóng, sâu rộng trên nhiều lĩnh vực bao gồm đưa lao động sang Nhật Bản (với các chương trình: thực tập sinh kỹ năng trong đó có chương trình phi lợi nhuận của IM Japan; lao động đặc định; lao động (kỹ sư/phiên dịch); điều dưỡng, hộ lý theo EPA); giáo dục nghề nghiệp; an sinh xã hội.
Khẳng định tiềm năng hợp tác còn rất lớn trong thời gian tới, Bộ trưởng bày tỏ mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và sự phối hợp của các cơ quan hữu quan để hợp tác lao động giữa Việt Nam - Nhật Bản tiếp tục phát triển, xứng tầm với mối quan hệ gắn bó chặt chẽ và sâu rộng của hai quốc gia.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hợp tác Việt Nam và Nhật Bản trải qua 50 năm phát triển mạnh mẽ, toàn diện, thực chất trên tất cả các lĩnh vực với sự tin cậy chính trị cao, sự gắn kết chặt chẽ trên các lĩnh vực. Nhật Bản là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, là nước cung cấp viện trợ ODA lớn nhất, đứng thứ hai về hợp tác lao động, thứ ba về đầu tư và du lịch, thứ tư về thương mại.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ mong muốn hợp tác lao động giữa hai nước sẽ ngày càng phát triển tốt hơn nữa, không chỉ là việc gia tăng số người lao động hay chất lượng nguồn nhân lực sang Nhật Bản làm việc mà còn là những kết quả thực chất khác trên các phương diện: kinh tế - xã hội, văn hóa, khoa học kỹ thuật, giao lưu nhân dân… góp phần mang lại thịnh vượng chung cho Việt Nam - Nhật Bản, cho khu vực châu Á và thế giới.

Định hướng hợp tác lao động Việt Nam - Nhật Bản trong những năm tiếp theo, Thủ tướng yêu cầu cần hướng tới tuyển dụng và phái cử những lao động có kỹ năng, có trình độ để bắt kịp sự phát triển của thời đại ở một số lĩnh vực ngành nghề Nhật Bản có thế mạnh như bán dẫn, công nghệ thông tin, tự động hóa, công nghệ sinh học, công nghệ trong nông nghiệp… hình thành lực lượng lao động được đào tạo thông qua làm việc thực tế tại Nhật Bản để góp phần phát triển ngành nghề đó tại Việt Nam.

Người đứng đầu Thủ tướng Chính phủ cũng giao Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng các Bộ, ngành liên quan Việt Nam phối hợp chặt chẽ với Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, các cơ quan chức năng của Nhật Bản giải quyết các vấn đề vướng mắc nhằm thúc đẩy hơn nữa hoạt động hợp tác lao động giữa hai bên.

Đối với các thực tập sinh, lao động Việt Nam đang làm việc và học tập tại Nhật Bản, Thủ tướng mong muốn và tin tưởng sẽ tận dụng tốt cơ hội sống và làm việc tại Nhật Bản, học tập được nhiều kiến thức và kỹ năng của một đất nước phát triển, học tập phong cách và thái độ làm việc nghiêm túc, chuyên nghiệp và đức tính tốt đẹp của con người Nhật Bản để sau này khi trở về Việt Nam sẽ trở thành những doanh nhân, những người lao động có kỹ năng, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước; đồng thời, tuân thủ, chấp hành nghiêm luật pháp của Nhật Bản, không ngừng rèn luyện đạo đức, có cuộc sống vui tươi, lành mạnh, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam; góp phần vun đắp quan hệ Việt Nam - Nhật Bản phát triển mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.

Tại Diễn đàn, Bộ trưởng Tư pháp và Bộ trưởng Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đánh giá cao sự đóng góp của lao động Việt Nam tại Nhật Bản. Các Bộ trưởng cũng thông tin về phương hướng điều chỉnh chính sách tiếp nhận lao động nước ngoài nhằm thu hút nhiều người lao động nước ngoài sang Nhật Bản làm việc, góp phần bù đắp sự thiếu hụt nhân lực tại Nhật Bản, đồng thời sẽ tiếp tục mục tiêu tham gia hoạt động đào tạo nhân lực cho quốc tế, trong đó có lao động Việt Nam.

Đại diện các Bộ, ngành liên quan và các tổ chức, doanh nghiệp của hai nước đã cập nhật, chia sẻ các thông tin về tình hình hợp tác lao động trong các lĩnh vực cụ thể, các khó khăn, vướng mắc và đề xuất kiến nghị có liên quan, hướng tới thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia và bảo vệ tốt hơn quyền của người lao động Việt Nam tại Nhật Bản. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã trình bày báo cáo đánh giá tình hình và kết quả sau hai năm triển khai thực hiện các quy định mới của Việt Nam về đưa người lao động Việt Nam sang Nhật Bản; trao đổi định hướng chính sách tiếp lao động nước ngoài trong thời gian tới của Nhật Bản.

Diễn đàn còn có sự chia sẻ của Tổ chức lao động Quốc tế ILO về sáng kiến “Zero Fees”, tức là người lao động đi làm việc tại Nhật Bản không phải mất bất kỳ chi phí nào, khẳng định đây là mục tiêu cao cả mà Chính phủ các nước cũng như các tổ chức như ILO đang nỗ lực thúc đẩy để tiến tới. Đại diện doanh nghiệp 2 nước mang đến Diễn đàn những ý kiến, những thông tin với các sáng kiến, đề xuất thiết thực, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, những vướng mắc khó khăn của các doanh nghiệp phái cử, nghiệp đoàn, những vẫn đề phát sinh vướng mắc của lao động Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản, nhằm tạo sự quan tâm, chú ý của các bên để cùng nhau tháo gỡ trong tương lai, bao gồm cả các điều chỉnh cần thiết trên phương diện chính sách.