Mỗi mùa xuân tới, các liền anh, liền chị khắp miền quê Quan họ lại háo hức mong chờ được thử tài, gặp bạn giao lưu để học hỏi đôi ba câu Quan họ qua hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh. Đây thực sự là sân chơi bổ ích, giúp liền anh, liền chị nâng cao kĩ năng hát Quan họ, góp phần lan tỏa giá trị di sản Dân ca Quan họ tỉnh Bắc Ninh tới bạn bè muôn phương.
Gần một tháng nay, cặp đôi liền anh Nguyễn Hữu Biển, Nguyễn Văn Thảo, làng Lũng Giang, thị trấn Lim (Tiên Du) thường xuyên đến nhà Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Hữu Thoa, rèn giũa câu ca cho mượt mà, đằm thắm. Suốt mấy chục năm đam mê với Quan họ, năm nay cặp đôi tiếp tục đăng ký tham gia hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh ở nội dung 50 bài Quan họ cổ. Liền anh Nguyễn Hữu Biển cho biết: Hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh dịp đầu xuân là hoạt động mà anh em tôi mong chờ hàng năm.
Đến đây, chúng tôi được thử sức, đua tài và giao lưu, học hỏi kỹ năng hát Quan họ của các cặp đôi khác. Năm nào tôi cũng đến hội thi, dù là thí sinh hay là người đi cổ vũ các đội bạn thì tâm trạng luôn háo hức, cảm xúc hân hoan lắm”. CLB Quan họ Lũng Giang có gần 60 thành viên, hội thi Dân ca Quan họ năm nay có 4 cặp đăng ký tham gia, trong đó 1 cặp ở nội dung thi đối đáp 150 bài Quan họ, 3 cặp nội dung 50 bài Quan họ. Để chuẩn bị cho các cặp tham gia hội thi, ngoài các cặp đôi tự rèn giũa với nhau thì CLB có kế hoạch tập luyện trước khi tham gia thi 1 tháng.
Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Hữu Thoa, 71 tuổi, CLB Quan họ Lũng Giang chia sẻ: Buổi tối tôi dành thời gian tập luyện rèn câu, bẻ chữ cho các cặp đôi để họ không chỉ thuộc nằm lòng câu ca mà còn phải buông câu, nhả chữ cho mượt, kỹ thuật hát phải “vang, rền, nền, nảy”. Chất lượng giọng hát các cặp đôi của Lũng Giang năm nay tiến bộ nhiều, hy vọng sẽ đạt thành tích tốt hơn mọi năm.
Năm nay, theo kế hoạch, hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh sẽ có thêm các liền anh, liền chị đến từ tỉnh Bắc Giang đăng ký tham gia ở cả 2 nội dung là sân khấu thi đối đáp Quan họ và sân khấu ca nhạc Quan họ. Đến thời điểm hiện tại đã có 143 cặp đôi đăng ký tham gia thi đối đáp Quan họ ở nội dung 50 bài và 24 đôi 150 bài. Ở nội dung thi sân khấu ca nhạc Quan họ có 9 đoàn nghệ thuật tham gia đến từ các huyện, thành phố trong tỉnh và 1 đoàn của tỉnh Bắc Giang.
Nội dung sân khấu thi ca nhạc Quan họ, các đoàn thể hiện làn điệu Dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ; những bài đặt lời mới dựa trên làn điệu Dân ca Quan họ, các ca khúc mang âm hưởng Dân ca Quan họ có nội dung ca ngợi Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại, ca ngợi truyền thống lịch sử văn hoá dân tộc và công cuộc đổi mới quê hương, đất nước, thể hiện dưới các hình thức hát đơn ca, song ca, tam ca, tốp ca. Sân khấu thi đối đáp Quan họ hát không nhạc đệm, các cặp đôi sẽ gắp thăm để thực hiện phần thi, bao gồm câu ra và câu đối của làn điệu. Theo kế hoạch, hội thi diễn ra trong 3 ngày, từ 11-3 đến ngày 13-3-2024 (tức ngày mùng 2, 3, 4 tháng Hai năm Giáp Thìn), tại Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh, khu Viêm Xá, phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh.
Hội thi Dân ca Quan họ Bắc Ninh xuân Giáp Thìn là một trong những hoạt động văn hóa thiết thực hướng tới kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; là dịp các liền anh, liền chị Quan họ, những hạt nhân văn nghệ tiêu biểu của hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong việc gìn giữ những giá trị độc đáo của sinh hoạt văn hoá Quan họ, tuyển chọn, phát hiện những hạt nhân nòng cốt và tài năng trẻ trong thực hành diễn xướng Quan họ, khơi dậy niềm tự hào, nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng nhân dân vùng Quan họ trong việc thực hành, lưu truyền văn hóa Quan họ.
Qua Hội thi cũng là dịp giới thiệu và quảng bá hình ảnh quê hương, đất nước và con người Bắc Ninh - Kinh Bắc tới đông đảo du khách trong nước và Quốc tế, khẳng định sức sống mạnh mẽ của phong trào sinh hoạt văn hoá và ca hát Quan họ ngày càng phát triển trong đời sống đương đại.