Độc đáo lễ cưới của người Jrai

Các chàng trai, cô gái Jrai trước khi về chung một nhà đều trải qua những nghi thức truyền thống. Già làng hoặc người có uy tín trong làng sẽ làm mai mối cho đôi bên. Thông qua ông mối, cô gái sẽ gửi cho chàng trai một chiếc vòng tay thay lời tỏ tình.
Về phía chàng trai được tỏ tình, khi nhận được vòng, nếu không ưng thuận chàng trai phải gửi trả lại vòng cho ông mối. Còn nếu chàng trai đồng ý, sẽ nhận vòng cầu hôn, đeo vào tay và xem như đã chấp nhận cho cô gái “bắt” mình về làm chồng.

Khi chàng trai nhận vòng tay và hai bên gia đình đồng ý, ông mai sẽ báo với già làng về việc hai gia đình đã đồng ý cho đôi trẻ lấy nhau. Già làng sẽ đưa ra những cam kết với hai gia đình và cô dâu, chú rể: “Hai cháu đã thương nhau và đồng ý lấy nhau và cũng được sự đồng ý của hai bên gia đình. Sau này, ai bỏ nhau trước thì phải bị phạt 5 con bò, 1 con heo, 100kg gạo và 100 lít rượu để bồi thường”.

Khi thực hiện nghi thức lễ cưới, người chủ lễ sẽ cúng trời đất, thần núi, thần rừng, thần nước, thần ruộng và cuối cùng là cúng nhà rông. Với lễ vật là 1 ghè rượu, 1 con gà, 3 nắm cơm, 2 chiếc còng bằng đồng, 3 ống tre để đón rượu, chủ lễ gọi nữ thần mặt trời, gọi mẹ đất về chứng giám cho đôi nam nữ và 2 dòng họ: “Cầu cho cô dâu, chú rể có nhiều sức khỏe và sinh sống với nhau hiền hòa như nước. Trong ngày hôm nay, 2 người đã thành vợ, thành chồng. Nhờ các vị thần núi, thần rừng, thần nước, thần ruộng giúp đỡ 2 vợ chồng; khi đi làm ruộng, làm nương làm rẫy, khi đi xúc cá, bắt cua luôn đi cùng nhau, không xa rời nhau; chồng vác cuốc, vợ mang gùi, chồng đi trước, vợ đi sau, ai bị ngã người kia phải kéo lên. Khi đi làm phải nói chuyện, đùa giỡn với nhau vui vẻ. Hôm nay, 2 vợ chồng đã ăn cơm một nhà, ngủ chung một giường để đẻ con nhiều như hạt đu đủ, nhiều như con kiến, con mối”.
Nghi thức cuối cùng trong lễ cưới là lúc cô dâu, chú rể trao nhau chiếc vòng tay bằng đồng. Đây được xem như tín vật, một sự cam kết của 2 người sống bên nhau trọn đời.

Già làng Ksor Kol (TP Pleiku, Gia Lai) cho biết: “Đám cưới của người Jrai phải có già làng làm mối cho mới được cưới. Nếu yêu nhau, già làng chưa biết, họ hàng, buôn làng mà chưa chấp nhận thì chưa được làm đám cưới. Trước ngày làm đám cưới, hai bên thông báo cho họ hàng biết đến dự. Họ hàng đến dự thường mang theo gà, heo, rượu, tiền hay những vật dụng khác để chung vui cùng hai gia đình”.

Phần kết thúc lễ cưới, đôi vợ chồng trẻ đứng bên nhau mời rượu, thịt mọi người trong tiếng cồng, tiếngchiêng chúc mừng hạnh phúc. Lúc này, tất cả họ hàng và khách đến dự cùng uống chén rượu cần, nắm tay nhau múa điệu xoang xoay vòng, cùng ăn uống với hai bên gia đình để chúc phúc cho đôi vợ chồng mới.
Sau lễ cưới, chú rể sẽ đưa cô dâu mới về thăm nhà chồng vài ngày để làm tròn bổn phận con dâu trong gia đình… Theo truyền thống của người Jrai, chàng trai sẽ ở rể nhà vợ và con cái sẽ theo họ mẹ nên sau đó cả hai vợ chồng xin phép đưa nhau về ở hẳn bên nhà vợ.