Canh cà đắng nấu khô của người Ê - Đê

Món Cà Đắng nấu cá khô là món ăn quen thuộc của người Ê Đê

Cây cà đắng là một loại cây mọc dại, có quả lớn hơn quả cà pháo. Người Ê đê thường sử dụng cà này để làm thực phẩm hàng ngày, tạo thành các món ngon như cà đắng xào, cà đắng om ếch, canh cà đắng, cà đắng kho... Trong đó, nổi tiếng nhất là món canh cà đắng.

Người dân tộc Tây Nguyên – Đắk Lắk, Đắk Nông thường dùng cà đắng chế biến món ăn trong các bữa cơm để phòng và chữa bệnh thống phong, thấp khớp hay đau nhức. Cây cà đắng mọc hoang trên nương rẫy rồi được trồng nhiều trong vườn, hầu như nhà của người Ê đê nào cũng trồng cây cà đắng. Cây có gai, có trái quanh năm, có loại ít và loại nhiều gai; càng nhiều gai cà càng đắng.

Theo như chia sẻ của người Ê đê, để nấu được món cà đắng nấu khô cần có đầu cá trích khô cho vào cối giã nát. Hành, tỏi với một ít dầu cho vào chảo xào sơ cho dậy mùi thơm. Đun một nồi nước sôi, cho cà xắt khoanh hay bổ như múi cam vào. Khi cà mềm, chắt nước cơm cho vào nồi canh để nước có độ sền sệt, làm tô canh thơm lạ cùng với vị ngọt, đắng của cà.

Canh cà đắng thường giằm nhiều ớt cay để dậy mùi thơm ngon. Ngoài ra có thể cho thêm, da heo cắt hột lựu vào nồi canh cà đắng để tăng vị béo béo, dai dai.

Người Ê đê thường dùng món ăn này cùng với cơm. Do có thói quen ăn bốc nên họ thường nấu món này hơi sền sệt để cùng ăn với cơm. Họ thường vắt thành từng nắm cùng với cà và ăn, vị đắng và cay làm món ăn thêm ngon hơn, trái cà đắng cũng là một loại thuốc quý giúp tăng sức đề kháng.

Theo người Ê Đê, cà đắng không ăn sống như cà pháo mà chỉ ăn chín. Có thể mua nhiều về cắt miếng phơi khô, treo giàn bếp dùng dần; trước khi nấu đem ngâm nước chừng 5 – 10 phút, cà mềm và vị đắng vẫn không mất đi.

Cá khô là thực phẩm dự trữ phổ biến của người miền núi và không biết tự bao giờ người Ê Đê lại chọn được đầu con cá trích khô nấu cà đắng.

Nguyên liệu dân dã nhưng với cách chế biến đặc biệt món cà đắng nấu khô đã trở thành đặc sản của người dân Ê đê

Ẩm thực của người Êđê là sự hòa trộn tinh tế của thảo dược, gia vị và thực phẩm tươi sống với những cách nấu nướng đặc biệt. Mỗi món ăn thường có sự phối trộn tinh tế giữa vị cay, chua và đắng. Vì thế, cây cà đắng có vị trí đặc biệt trong văn hóa ẩm thực của người Êđê.

Thưởng thức các món ăn chế biến từ cà đắng của người Ê đê, bạn sẽ cảm nhận được hương vị đặc biệt của núi rừng Tây Nguyên. Lúc đầu sẽ cảm nhận được vị đắng của cà, cay của ớt rồi cuối cùng là vị ngọt của cá khô.

Ngày nay người Ê đê sử dụng nhiều loại gia vị và chế biến nhiều món ăn đa dạng như người Kinh nhưng cây cà đắng vẫn là nguyên liệu ẩm thực đặc trưng và là thành phần quan trọng trong văn hóa ẩm thực của họ.