Bình Liêu - Vùng đất giàu bản sắc

Vùng đất Đông Bắc tươi đẹp với cảnh núi non hùng vĩ, đặc biệt là miền biên ải nổi tiếng với đường tuần tra biên giới như tranh vẽ. Con đường lên cột mốc chủ quyền 1305, được gọi là "Sống lưng khủng long," không chỉ là con đường khó lên nhất mà còn là nguồn tự hào của nhiều người vì sự sống động của cảnh quan và ý nghĩa lịch sử. Huyện Bình Liêu không chỉ đẹp về thiên nhiên mà còn mang đến một văn hóa đa dạng. Với hơn 96% dân số là người dân tộc thiểu số, có 5 dân tộc anh em cùng sinh sống, mỗi dân tộc mang đến những yếu tố văn hóa độc đáo, làm phong phú và đa dạng bức tranh văn hóa của vùng đất này.

Ông Tô Đình Hiệu, Phó Giám đốc Trung tâm truyền thông và văn hóa huyện Bình Liêu chia sẻ: Bình Liêu là vùng đất của những sắc màu văn hóa, mỗi dân tộc có những nét văn hóa riêng biệt. Ở trong môi trường văn hóa chung, nhưng người Tày ở Bình Liêu không bị hòa lẫn văn hoá của người Dao hay văn hoá người Sán Chỉ. Có được những điều đó, phần lớn nhờ ý thức gìn giữ văn hóa của cộng đồng các dân tộc, từ việc họ gìn giữ trang phục dân tộc truyền thống, tiếng nói, chữ viết và lễ nghi trong sinh hoạt hàng ngày.

Chính vì sự đa dạng của nhiều dân tộc mà ở Bình Liêu, mỗi dân tộc lại có nét đẹp riêng, mang lại nhiều giá trị văn hóa truyền thống. Những điều đó được hình thành theo thời gian và được bảo tồn phát huy như nghệ thuật diễn xướng then của dân tộc Tày, hội Soóng Cọ của người Sán Chỉ, hát Xán Cố của người Dao… đây là tài sản vô giá để Bình Liêu phát triển du lịch cộng đồng gắn với các di tích danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử trên địa bàn. Ngoài ra Bình Liêu cũng sở hữu văn hóa phi vật thể riêng, đặc biệt là các lễ hội như lễ hội Kiêng Gió, hội hát Tháng ba.

Ông Hiệu cho biết thêm: Các lễ hội được mở ra hàng năm mang đặc trưng riêng của mỗi cộng đồng, hội Đình của người Tày, hội Kiêng Gió của người Dao, hội Tháng Ba của người Sán Chỉ…hay chợ phiên ở chợ Đồng Văn, chợ trung tâm đều mang những nét riêng biệt, mọi người đều tham gia vào các hoạt động chung đó tuy nhiên không có sự hòa lẫn điều đó tạo nên sức hấp dẫn cho nhiều du khách, đặc biệt cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa, muốn trải nghiệm về văn hóa đồng bào các dân tộc ở huyện Bình Liêu.

Những năm gần đây, các hoạt động văn hóa ngày càng trở nên đa dạng, những màu sắc văn hóa mới đã được tô đậm thêm, những ngày hội văn hóa các dân tộc ở Bình Liêu được tổ chức hàng năm, đây thực sự là ngày hội ở vùng biên giới gắn kết với nhau và cũng là dịp để du khách đến tìm hiểu và trải nghiệm nét văn hó độc đáo của đồng bào nơi đây. Một đặc sản duy nhất có lẽ chỉ có ở Bình Liêu mới có, những cô gái mặc trang phục truyền thống của dân tộc chơi đá bóng, đây là những trải nghiệm khác biệt của Bình Liêu khi mà những du khách đến nơi đây cảm thấy rất thích thú. Những cô gái Sán Chỉ vấn những vành khăn tua đỏ trên đầu, váy đen, áo xanh, mải miết chạy theo trái bóng giữa mêng mang núi rừng quả là hình ảnh khó quên. Khuôn mặt rạng ngời khó quên, bắp chân tròn lẳn chạy theo trái bóng của các cô gái cầu thủ khiến cho mọi người trên sân quên đi mọi thứ để hòa chung với niềm vui trái bóng.

Chợ phiên ở Bình Liêu là nơi hội tụ văn hóa, do vậy khi du khách ghé thăm Bình Liêu đều ghé thăm khu chợ tại đây, đặc biệt là những buổi chợ phiên. Phiên chợ vùng cao không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hoá của người dân bản địa và du khách gần xa mà còn mở ra không gian văn hóa đầy màu sắc dành cho du khách thập phương. Có lẽ chợ phiên vùng cao ở Bình Liêu là nơi giữ được nhiều bản sắc nhất so với chợ phiên ở nhiều vùng cao khác. Chợ phiên của Bình Liêu mang đặc trưng văn hóa của đồng bào dân tộc các vùng, miền bởi mảnh đất này vốn là nơi hội tụ những nét văn hóa của cộng đồng như Tày, Dao, Sán Chỉ.

Ẩm thực của Bình Liêu cũng là nét văn hóa đặc sắc, tại chợ Đồng Văn sau khi thăm quan, du khách sẽ được thưởng thức món phở xào đặc trưng của Bình Liêu. Điều đặc biệt nhất là du khách tự đi chợ, chọn món ăn ưa thích cho món phở này như thịt rau, cùng nhiều món gia vị khác để đầu bếp chế biến món ăn.

Hàng năm, các lễ hội được tổ chức ở Bình Liêu có nhiều món ẩm thực được giới thiệu với du khách. Những món ẩm thực được trình bày đẹp mắt, hấp dẫn. Bình liêu còn là địa phương giữ được nhiều nét bản địa đặc sắc, bản làng dân tộc với những mái nhà đơn sơ, mộc mạc tại các bản Sồng Móc ở Đồng văn, Cao Thắng xã Lục Hồn, niều bản làng còn hoang sơ, vẫn còn gìn giữ được những ngô nhà cổ hàng tram năm tuổi. những năm gần đây, những giá trị văn hoá truyền thống được Bình Liêu rất trú trọng, các truyền thống văn hóa tại đây cũng được tuyên truyền đến người dân nhằm nâng cao ý thức trong việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn. Với việc được sở hữu nhiều giá trị văn hóa riêng và nổi bật, đây là những tài nguyên quý giá của mảnh đất này. Bình Liêu sẽ là điểm đến của những văn hóa khác biệt dành cho mỗi người đến đây.