Bác sĩ người Chứt và hành trình cùng bà con vùng biên xóa hủ tục

Bác sĩ Cao Xuân Tiêm, Trạm trưởng Trạm Y tế Y Leeng (Trạm Y tế Dân Hóa) sinh ra trong gia đình đồng bào Chứt tại bản Bãi Dinh, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình). Quê hương anh là xã miền núi vùng biên, phần lớn cư dân là bà con đồng bào dân tộc, đời sống còn nhiều khó khăn, vất vả. Từ nhỏ, cuộc sống gia đình cơ cực, anh luôn hiểu được rằng phải nỗ lực học lấy "con chữ" mới có cơ hội thoát nghèo, mang tri thức giúp dân bản.

Chứng kiến cảnh người dân chữa bệnh bằng cách nhờ thầy cúng trừ tà ma...nhiều người không khỏi mà tình trạng bệnh ngày càng nặng, thậm chí có những cái chết thương tâm càng hun đúc thêm ý chí phải học trong Cao Xuân Tiêm. Ước mong mang kiến thức y khoa về cứu chữa dân bản ngày càng được vun đắp trong tâm trí của cậu học trò vùng biên.

"Là con trai cả trong gia đình có 5 anh em, cuộc sống khó khăn, vất vả, ba mẹ dựa vào rừng để nuôi con. Các em bỏ học sớm, nhiều lúc tôi cũng có ý định bỏ học. Nhưng vì ước muốn mang kiến thức về để cứu chữa cho dân bản khi ốm đau và nâng cao nhận thức của bà con trong đời sống nên tôi cố gắng học tập dù khó khăn ra sao", bác sĩ Tiêm cho biết.

Năm 2005, sau khi tốt nghiệp THPT, Cao Xuân Tiêm được cử tuyển vào Trường đại học Y khoa Huế theo học chuyên ngành bác sĩ đa khoa. Năm 2014, hoàn thành tốt việc học, Cao Xuân Tiêm về công tác tại Trạm Y tế xã Dân Hóa. Uớc mong thành hiện thực, anh nỗ lực đưa kiến thức y tế hiện đại được tiếp thu trên giảng đường tận tâm phục vụ người dân.

Là người con của đồng bào, hiểu được sự thiếu khoa học của các tục cúng trừ ma đuổi bệnh. Qua những buổi khám bệnh tại trạm y tế cũng như sinh hoạt với thôn bản, bác sĩ Tiêm kết hợp tuyên truyền để đồng bào nâng cao nhận thức trong công tác chăm sóc sức khỏe. Tin tưởng người con của bản làng, dần dần khi có bệnh, bà con không còn đến nhờ thầy cúng mà tìm đến trạm y tế.

"Trước đây khi đau ốm ai cũng nghĩ do con ma rừng gây ra nên nhờ thầy cúng. Nhờ có bác sĩ Tiêm là người con dân bản được ăn học nên chữa hết bệnh cho bà con, ai ai cũng tin theo. Từ nay bà con ốm đau là đến trạm y tế", ông Hồ Thoong, trú bản K-Ai, xã Dân Hóa chia sẻ.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng biên, bác sĩ Tiêm luôn có thái độ ứng xử, giao tiếp phù hợp, tránh gây phiền hà cho người dân, tạo niềm tin cho dân bản khi đến khám, điều trị tại trạm.

Bác sĩ Nguyễn Tuấn Việt, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Minh Hóa cho biết: Từ khi về công tác tại Trạm Y tế xã Dân Hóa, bác sĩ Cao Xuân Tiêm góp phần lớn vào việc thay đổi nhận thức của bà con, xóa bỏ các hủ tục như cúng, thổi, sinh đẻ ở chòi…

Trước đây, khi người phụ nữ đồng bào gần đến ngày sinh người dân sẽ dựng chòi ở bìa rừng hoặc bờ suối để sinh nở. Nguy cơ xảy ra biến chứng xấu cho sức khỏe của sản phụ và trẻ là rất cao. Chính quyền cùng cán bộ y tế thường xuyên tuyên truyền để xóa bỏ tập tục này.

Khi về nhận công tác tại xã nhà, bác sĩ Tiêm cùng đồng nghiệp nhiều lần lặn lội vào các bản xa đỡ đẻ, chăm sóc cho mẹ con sản phụ. Cùng với đó, vị bác sĩ cũng vận động, chia sẻ với bà con sự nguy hiểm của phương thức sinh chòi, sinh bờ suối. Đến nay, tại Dân Hóa, hủ tục "đẻ chòi" gần như được giải quyết dứt điểm, giảm thiểu nhiều hiểm nguy thường trực với sản phụ đồng bào dân tộc trong lúc "vượt cạn".

"Để giải thích, thuyết phục, động viên bà con trong các bản mỗi khi sinh đẻ, ốm đau phải đến trạm y tế, chúng tôi "đi từng ngõ, gõ từng nhà" để tuyên truyền, vận động. Đích đến đầu tiên là các già làng, trưởng bản, bởi hơn ai hết, những người này, tiếng nói luôn có trọng lượng với dân bản", bác sĩ Tiêm chia sẻ.

Ông Đinh Văn Chinh, Chủ tịch UBND xã Dân Hóa cho biết: Trạm Y tế của xã thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho khoảng 5.000 người dân trên địa bàn, với hơn 80% là đồng bào dân tộc.

"Bác sĩ Cao Xuân Tiêm là con em đồng bào, sinh ra và lớn lên ở vùng đất này nên rất hiểu hoàn cảnh khó khăn cũng như các hủ tục lạc hậu. Trong công tác, bác sĩ Tiêm luôn năng nổ và tâm huyết. Với sự năng động của một trạm trưởng, sự tận tình của một thầy thuốc, bác sĩ Tiêm xây dựng Trạm Y tế xã Dân Hóa trở thành địa chỉ tin cậy khi ốm đau của bà con", ông Đinh Văn Chinh cho biết.

Bác sĩ Dương Thanh Bình, Giám đốc Sở Y tế Quảng Bình cho biết: Trên địa bàn tỉnh có nhiều bác sĩ người đồng bào dân tộc được đào tạo bài bản về y học, sau khi tốt nghiệp trở về quê hương chăm sóc sức khỏe cho bà con dân bản. Với tinh thần tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân, họ để lại những hình ảnh đẹp, tình cảm sâu sắc, được chính quyền và người dân hết lòng yêu mến, kính trọng.